Chùa là một trong những ngôi cổ tự nổi tiếng bậc nhất ở Việt Nam. Gác chuông chùa Keo là một công trình nghệ thuật bằng gỗ độc đáo. Bài viết giới thiệu tới người đọc đôi nét về chùa Keo và lễ hội chùa Keo. . | 64 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 7 - 2013 LÔ HéI CHïA KEO (TH¸I B×NH) Ph¹m ThÞ ChuyÒn(*) 1. §«i nÐt vÒ chïa Keo h−¬ng trªn ®Êt Dòng NhuÖ. Chïa ®−îc Chïa Keo (ThÇn Quang tù) tõ n¨m 1630(1) hoµn thµnh vµo th¸ng 11 n¨m 1632. Tõ ®ã, cho tíi tr−íc khi thµnh lËp tØnh Th¸i B×nh(2) thuéc x· Dòng NhuÖ, huyÖn Giao Thñy, Nam §Þnh(3). Tr−íc n¨m 1975, chïa thuéc x· cïng víi nh÷ng ®ît tiÓu trïng tu, ®¹i trïng tu, ng«i ThÇn Quang Tù tån t¹i trªn khu ®Êt nµy cho ®Õn ngµy nay. Vò NghÜa, huyÖn Vò Th− tØnh Th¸i B×nh. Ngµy nay, ng−êi d©n Th¸i B×nh nãi Tõ n¨m 1975 ®Õn nay, chïa thuéc x· Duy riªng, ng−êi d©n ViÖt Nam nãi chung, Ýt NhÊt, huyÖn Vò Th−, tØnh Th¸i B×nh. ng−êi biÕt ®Õn ng«i chïa nµy víi c¸i tªn hæ th¾ng ®Þa x©y dùng ë ven s«ng Hång d−íi thêi Lý Th¸nh T«ng, t¹i h−¬ng Giao Thñy, phñ Hµ Thanh(5). PhÝa b¾c chïa cã gß cao Viªn Quang kiªn cè, phÝa ®«ng cã dßng NhÜ Hµ(6) quÊn quanh. Ban ®Çu, chïa cã tªn lµ Viªn Quang tù, ®Õn n¨m 1167 míi ®æi thµnh ThÇn Quang tù. Nh−ng tr¶i thêi gian hang ®æi gß dêi, chïa nhiÒu lÇn gÆp häa n−íc lôt, bÞ cuèn tr«i. Thêi nhµ M¹c, Th¸i b¶o Th−êng Quèc c«ng NguyÔn QuyÖn(7) sau khi méng thÊy ThiÒn s− bµy tá chuyÖn gÆp häa n−íc lôt, liÒn xuÊt tµi s¶n t− gia mua ®Êt råi sai quan l¹i b¶n h−¬ng, khuyÕn quan l¹i vµ nh©n d©n h−ng c«ng kiÕn thiÕt, trïng tu chïa ë ®ã. N¨m 1611, n−íc s«ng Hång lªn to, c¶ lµng Keo lóc ®ã bÞ ngËp n−íc. D©n trong lµng di t¶n sang hai bªn bê s«ng. Mét bé phËn d©n lµng Keo di c− sang t¶ ng¹n s«ng Hång c− tró. Tíi n¨m 1630, bµ L¹i ThÞ Ngäc LÔ(8) h−ng c«ng x©y chïa thê PhËt, dùng ®iÖn th¾p PhÇn lín, hä quen gäi lµ “Chïa Keo Th¸i B×nh”. Tõ ®©y vÒ sau, chóng t«i sö dông côm tõ “Chïa Keo Th¸i B×nh” thay cho ThÇn Quang Tù. *. ThS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o. 1. Theo b¶n rËp v¨n bia “ThÇn Quang Tù Bi” (Bia chïa ThÇn Quang) sè hiÖn l−u tr÷ t¹i ViÖn nghiªn cøu H¸n N«m. Bia kÝ do TiÕn sÜ khoa Êt Mïi (1595) NguyÔn Thùc so¹n th¸ng th¸ng 7 n¨m Nh©m Th©n, niªn hiÖu §øc Long thø 4 (1632). 2. N¨m 1890, niªn hiÖu Th nh Th¸i
