Biểu tượng 卍(âm Hán Việt đọc là “Vạn”) là một biểu tượng có ở nhiều tôn giáo trên thế giới, cũng như ở Việt Nam. Từ trước đến nay đã có nhiều kiến giải về biểu tượng này nhưng chưa có sự thống nhất. Bài viết này góp phần làm rõ hơn lịch sử ra đời và ý nghĩa của chữ “Vạn” trong Phật giáo nói chung và trong Phật giáo Việt Nam nói riêng. | 1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ ± HÀ THÚC MINH (*) PHҰT GIÁO VIӊT NAM VÀ CHӲ “VҤN” Tóm tҳt: Bi͋u t˱ͫng âm Hán Vi͏t ÿ͕c là “V̩n”) là m͡t bi͋u t˱ͫng có ͧ nhi͉u tôn giáo trên th͇ giͣi, cNJng nh˱ ͧ Vi͏t Nam. Tͳ tr˱ͣc ÿ͇n nay ÿã có nhi͉u ki͇n gi̫i v͉ bi͋u t˱ͫng này nh˱ng ch˱a có s th͙ng nh̭t. Bài vi͇t này góp ph̯n làm rõ h˯n l͓ch s͵ ra ÿͥi và ý nghƭa cͯa chͷ “V̩n” trong Ph̵t giáo nói chung và trong Ph̵t giáo Vi͏t Nam nói riêng. ॽ ॽ ॽ ॽ Tӯ khóa: Ph̵t giáo, Ph̵t giáo Vi͏t Nam, chͷ V̩n, Svastika. Chùa chiӅn ӣ ViӋt Nam tӯ Bҳc chí Nam, tӯ xѭa ÿӃn nay ÿâu ÿâu cNJng có biӇu tѭӧng . Âm Hán ViӋt gӑi ÿó là chӳ “Vҥn”, Trung Quӕc ÿӑc là “Wan” ( ) Nhұt Bҧn cNJng ÿӑc là “Manji” ( ). Gӑi là “chӳ” nhѭng thӵc ra không phҧi là “chӳ” mà là mӝt “biӇu tѭӧng”. TiӃng Anh gӑi biӇu tѭӧng này là “Swastika”(1), có nguӗn gӕc tӯ tiӃng Sanskrit là “Svastika”(2) nghƭa là “cái tӕt cNJng chӍ là biӇu tѭӧng tӯ ÿҽp tӗn tҥi”(3). CNJng có ý kiӃn cho rҵng, biӇu tѭӧng chӳ “Thұp” ӣ Hy Lҥp kéo dài thành mӝt góc cùng hѭӟng vӅ bên phҧi(4). ॽ ॽ ॽ ॽ ǭȨȓ ǭȨȓ ǭȨȓ ǭȨȓ ॽ ॽ ॽ ॽ з ˈз з з ⋩ Thӵc ra, biӇu tѭӧng không phҧi chӍ có ӣ Phұt giáo hay ӣ mӝt vài tôn giáo khác nhѭ Bà La Môn giáo, Ҩn Ĉӝ giáo, Jaina giáo, Cao Ĉài giáo, Khҧo cә hӑc còn phát hiӋn biӇu tѭӧng này xuҩt hiӋn muӝn nhҩt là ӣ thӡi ÿҥi ÿӗ ÿá mӟi(5) ӣ nhiӅu nӅn văn hóa khác nhau nhѭ Ҩn Ĉӝ, Ba Tѭ, Slave, Hy Lҥp Ӣ ViӋt Nam, biӇu tѭӧng này thѭӡng thҩy ӣ trang phөc ngѭӡi Tày cùng vӟi hình tѭӧng Mһt Trӡi, chim muông, cӓ cây, hoa lá. ঀ ঀ ঀ ঀ Tӯ chӛ biӇu tѭӧng này xuҩt hiӋn rҩt sӟm và ӣ khҳp mӑi nѫi nhѭ vұy, cho nên có nhà nghiên cӭu cho rҵng, ÿó chӍ là biӇu tѭӧng ÿѫn giҧn ÿѭӧc hình thành tӯ tұp quán ÿan lát cӫa con ngѭӡi cә xѭa. Nhӳng nhành cây ÿѭӧc ÿan chéo vào nhau ÿӇ làm thành nhӳng vұt dөng hҵng ngày là tiӅn ÿӅ ra ÿӡi cӫa biӇu tѭӧng này. CNJng có giҧ thuyӃt cho rҵng, sӣ dƭ có biӇu tѭӧng là do ngѭӡi nguyên thӫy trong quá trình tҥo ra lӱa ÿã nghƭ ra. Lӱa ÿѭӧc tôn thӡ thì hình tѭӧng cӫa nó cNJng ÿѭӧc xem là linh thiêng. Ngoài ra, biӇu tѭӧng này