Phỏng vấn sâu trong nghiên cứu nhân học là một trong những phương pháp nghiên cứu quan trọng đối với các ngành khoa học xã hội và nhân văn, trong đó có ngành nghiên cứu tôn giáo. Phương pháp này thích hợp nhất và hiệu quả nhất trong những nghiên cứu làm rõ bản chất của vấn đề, động cơ của hành động. Bài viết này chia sẻ một vài kinh nghiệm áp dụng phương pháp phỏng vấn sâu nhân học trong nghiên cứu trường hợp lên đồng ở châu thổ Bắc Bộ. | 1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ ± ∗ NGUYӈN NGӐC MAI(∗) PHѬѪNG PHÁP PHӒNG VҨN SÂU TRONG NGHIÊN CӬU NHÂN HӐC (Mӝt vài kinh nghiӋm tӯ nghiên cӭu trѭӡng hӧp lên ÿӗng ӣ châu thә Bҳc Bӝ) Tóm tҳt: Ph͗ng v̭n sâu trong nghiên cͱu nhân h͕c là m͡t trong nhͷng ph˱˯ng pháp nghiên cͱu quan tr͕ng ÿ͙i vͣi các ngành khoa h͕c xã h͡i và nhân văn, trong ÿó có ngành nghiên cͱu tôn giáo. Ph˱˯ng pháp này thích hͫp nh̭t và hi͏u qu̫ nh̭t trong nhͷng nghiên cͱu làm rõ b̫n ch̭t cͯa v̭n ÿ͉, ÿ͡ng c˯ cͯa hành ÿ͡ng. Bài vi͇t này chia s̓ m͡t vài kinh nghi͏m áp dͭng ph˱˯ng pháp ph͗ng v̭n sâu nhân h͕c trong nghiên cͱu tr˱ͥng hͫp lên ÿ͛ng ͧ châu th͝ B̷c B͡. Tӯ khóa: ph˱˯ng pháp ph͗ng v̭n sâu, nhân h͕c, lên ÿ͛ng, châu th͝ B̷c B͡. Thuұt ngӳ phӓng vҩn (Interview) ÿã ÿѭӧc sӱ dөng khá rӝng rãi cҧ trong cuӝc sӕng và trong nghiên cӭu khoa hӑc. Theo cách hiӇu thông thѭӡng, phӓng vҩn là sӵ tiӃp xúc trao ÿәi giӳa chӫ thӇ (ngѭӡi phӓng vҩn) và khách thӇ (ngѭӡi ÿѭӧc phӓng vҩn, ngѭӡi trҧ lӡi). Tuy nhiên, phӓng vҩn trong nghiên cӭu nhân hӑc khác vӟi phӓng vҩn trong báo chí hay phӓng vҩn trao ÿәi giӳa bác sƭ và ngѭӡi bӋnh. Nó không thuҫn túy là nhӳng hӓi - ÿáp ÿѫn thuҫn, mà nӝi dung phӓng vҩn cҫn phҧi ÿѭӧc chuҭn bӏ trѭӟc, phҧi tuân thӫ theo mөc tiêu nghiên cӭu, theo ÿӕi tѭӧng ÿã ÿѭӧc ghi nhұn trong chѭѫng trình nghiên cӭu. Nhà nghiên cӭu cҫn phҧi ÿѭӧc chuҭn bӏ ӣ mӭc ÿӝ kӻ lѭӥng vӅ kӻ năng và chuyên môn, viӋc ghi chép cNJng cҫn thӵc hiӋn có hӋ thӕng theo chѭѫng trình ÿѭӧc chuҭn bӏ tӯ trѭӟc ÿӇ tҥo ÿiӅu kiӋn tӕt nhҩt cho xӱ lý thông tin sau này. Nguӗn thông tin trong phӓng vҩn không chӍ ÿѫn thuҫn là nhӳng câu trҧ lӡi phҧn ánh ý thӭc, quan ÿiӇm cӫa khách thӇ, mà còn bao gӗm cҧ các yӃu tӕ khác nhѭ hành vi, cӱ chӍ, ngôn ngӳ thân thӇ cӫa ngѭӡi trҧ lӡi mà ngѭӡi phӓng vҩn quan sát ÿѭӧc trong suӕt quá trình tiӃp xúc. ∗ TS. ViӋn Nghiên cӭu Tôn giáo, ViӋn Hàn lâm Khoa hӑc xã hӝi ViӋt Nam. 1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ Trong nghiên cӭu khoa hӑc, căn cӭ vào mӭc ÿӝ chuҭn bӏ cNJng nhѭ ÿһc tính cӫa thông tin thu .
