Bài viết phân tích sự tác động của Tam giáo (Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo) với tín ngưỡng Thủy thần ở chùa (và đình) làng Yên Phú, xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội, một địa danh nằm ở phía nam Kinh thành Thăng Long xưa, khu vực rất đậm đặc loại hình tín ngưỡng này. | VÕ PHѬѪNG LAN(*) TÍN NGѬӤNG THӪY THҪN VÀ TÁC ĈӜNG CӪA TAM GIÁO (Nghiên cӭu trѭӡng hӧp chùa Yên Phú, Liên Ninh, Thanh Trì, Hà Nӝi) Tóm tҳt: Bài vi͇t phân tích s tác ÿ͡ng cͯa Tam giáo (Ph̵t giáo, Nho giáo, Ĉ̩o giáo) vͣi tín ng˱ͩng Thͯy th̯n ͧ chùa (và ÿình) làng Yên Phú, xã Liên Ninh, huy͏n Thanh Trì, thành ph͙ Hà N͡i, m͡t ÿ͓a danh n̹m ͧ phía nam Kinh thành Thăng Long x˱a, khu v c r̭t ÿ̵m ÿ̿c lo̩i hình tín ng˱ͩng này. Tӯ khóa: tín ng˱ͩng Thành hoàng, tín ng˱ͩng dân gian, tín ng˱ͩng Thͯy th̯n, Tam giáo, Ph̵t giáo, Nho giáo, Ĉ̩o giáo, chùa Yên Phú. 1. Dүn nhұp Chùa Yên Phú (tên chӳ là Thanh Vân Cә Tӵ và Khánh Hѭng Tӵ), tӑa lҥc tҥi xóm Dѭӟi, thôn Yên Phú (tên Nôm là làng Tráng), xã Liên Ninh, huyӋn Thanh Trì, phía nam thành phӕ Hà Nӝi. Chùa thӡ Phұt và Thái bà Phѭѫng Dung, mӝt tu sƭ Phұt giáo ÿã tham gia cuӝc khӣi nghƭa Hai Bà Trѭng cùng hai ngѭӡi con nuôi là Trung VNJ và Ĉài LiӋu, vӕn là thӫy thҫn, ÿѭӧc thӡ ӣ miӃu làng, sau ÿѭӧc phӕi thӡ tҥi chùa. Chùa hiӋn còn lѭu giӳ ÿѭӧc mӝt sӕ thѭ tӏch Hán Nôm, ÿһc biӋt là bҧn Thҫn tích Yên Phú T (ÿѭӧc sao lҥi vào năm Thành Thái thӭ 7, 1905). Thҫn tích kӇ vӅ Thái bà Phѭѫng Dung xuҩt gia tu Phұt, mѫ thҩy Thӫy thҫn giáng xuӕng trҫn xin làm con, sau nhһt ÿѭӧc hai quҧ trӭng rҳn, nӣ thành hai con trai là Trung VNJ và Ĉài LiӋu. Hai ông ÿánh giһc Tô Ĉӏnh rӗi hóa ӣ sông Tô Lӏch, ÿѭӧc thӡ làm thҫn Thành hoàng làng Yên Phú. Ĉây là mӝt trong rҩt nhiӅu truyӅn thuyӃt vӅ thӫy thҫn, mà sӵ tích và hành trҥng biӃn ÿәi vô cùng phong phú lѭu hành khҳp vùng châu thә Bҳc Bӝ. 2. Tín ngѭӥng Thӫy thҫn vӟi Phұt giáo Buәi ÿҫu nӅn văn minh nhân loҥi, ngѭӡi nguyên thӫy không nhӳng thҫn thánh hóa các hiӋn tѭӧng thiên nhiên khӫng khiӃp (Mһt Trӡi, Mһt * . NCV., ViӋn Nghiên cӭu Tôn giáo, ViӋn Hàn lâm Khoa hӑc xã hӝi ViӋt Nam. 1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ Trăng, mѭa gió, sҩm chӟp, hӗng thӫy,.), mà còn thҫn linh hóa nhӳng cҧnh quan riêng biӋt trên mһt ÿҩt nѫi hӑ cѭ trú (sông biӇn, núi rӯng). Hӑ cho rҵng, ÿó là nѫi thҫn linh tө hӝi. Thұm chí, .