Bài viết trình bày quá trình tự kiến tạo tôn giáo của người Wana để phân biệt với tôn giáo của những tộc người láng giềng ở Indonesia theo Islam giáo và Công giáo. Từ đó, bài viết góp phần lý giải một vấn đề mang tính lý luận là việc tôn giáo được kiến tạo ra sao trong một nền văn hóa khi quan hệ trao đổi với các tộc người khác. | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 4 - 2014 38 JANE MONNIG ATKINSON* ĐỐI THOẠI TÔN GIÁO: SỰ KIẾN TẠO TÔN GIÁO CỦA MỘT DÂN TỘC THIỂU SỐ Ở INDONESIA Tóm tắt: Bài viết trình bày quá trình tự kiến tạo tôn giáo của người Wana để phân biệt với tôn giáo của những tộc người láng giềng ở Indonesia theo Islam giáo và Công giáo. Từ đó, bài viết góp phần lý giải một vấn đề mang tính lý luận là việc tôn giáo được kiến tạo ra sao trong một nền văn hóa khi quan hệ trao đổi với các tộc người khác. Từ khóa: Đối thoại tôn giáo, kiến tạo tôn giáo, nhân học tôn giáo, tôn giáo truyền thống, người Wana, Indonesia. Định nghĩa tôn giáo là công việc được các nhà nhân học quan tâm, nhưng gần đây thật yên ắng1. Công việc này ảm đạm đối với người Islam giáo và người Công giáo ở tây Sulawei, Indonesia trong thời kỳ tôi điền dã vào giữa những năm 1970. Wana, một tộc người làm nương rẫy ở vùng cao đã tham gia vào cuộc tranh luận với chính họ, với các tộc người láng giềng của họ và với các nhà lãnh đạo chính phủ Indonesia về điều gì tạo nên một tôn giáo. Cuộc đối thoại vẫn còn tiếp diễn của người Wana không chỉ phản ánh các vấn đề về văn hóa và chính trị ở Indonesia hiện đại, mà còn gợi ra một số hình thức thu hút nghiên cứu nhân học tôn giáo. Đối với nhà nhân học, kiến tạo một tôn giáo xuất phát không chỉ từ văn hóa của nhà nghiên cứu, mà còn từ văn hóa Phương Tây nói chung. Thực tế, sự hiểu biết từ góc độ nhân học tôn giáo dựa vào các cuộc tranh luận về hệ tư tưởng liên quan đến thần học Phương Tây, khoa học, đạo * Trường Đại học Lewis and Clark, Hoa Kỳ. Nguyên văn tiêu đề bài báo: “Religions in Dialogue: The Construction of an Indonesian Minority Religion”, đăng trên website của the American Athnological Society và the journal American Athnologist, bản quyền năm 1983. Tiêu đề bản dịch sang tiếng Việt do người dịch đặt. Trong nội dung bản dịch sang tiếng Việt đăng ở đây, Ban Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Tôn giáo đã lược bớt một số đoạn. J. M. Atkison. Đối thoại tôn giáo 39 đức và nhiều lĩnh vực .
