Vàng da ở trẻ sơ sinh là do tăng phá hủy hồng cầu, giảm chức năng của các men chuyển hóa do gan sản xuất và chu trình ruột gan tăng. Tăng bilirubin gián tiếp trong máu có thể diễn biến nặng đến vàng da nhân, biến chứng này còn tùy thuộc nhiều yếu tố: non tháng hay đủ tháng, trẻ khỏe hay bệnh lý, bất đồng nhóm máu. Để biết rõ hơn về nội dung chi tiết, . | VAØNG DA SÔ SINH I. ÑÒNH NGHÓA: Vaøng da ôû treû sô sinh laø do taêng phaù huûy hoàng caàu, giaûm chöùc naêng cuûa caùc men chuyeån hoùa do gan saûn xuaát vaø chu trình ruoät gan taêng. Taêng bilirubin giaùn tieáp trong maùu coù theå dieãn tieán naëng ñeán vaøng da nhaân, bieán chöùng naøy coøn tuøy thuoäc nhieàu yeáu toá: non thaùng hay ñuû thaùng, treû khoûe hay beänh lyù, baát ñoàng nhoùm maùu. II. CHAÅN ÑOAÙN: 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi: Thôøi gian xuaát hieän vaøng da - Sôùm (1-2 ngaøy): huyeát taùn (baát ñoàng nhoùm maùu ABO, nhoùm maùu khaùc) - Töø 3-10 ngaøy: phoå bieán: coù bieán chöùng hoaëc khoâng bieán chöùng - Muoän (ngaøy 14 trôû ñi): vaøng da söõa meï, vaøng da taêng bilirubin tröïc tieáp Boû buù, co giaät b) Khaùm: Ñaùnh giaù möùc ñoä vaøng da: Nguyeân taéc Kramer Vuøng 2 3 4 5 Bilirubin/maùu (mg%) 1 5-7 8-10 11-13 13-15 >15 Tìm bieán chöùng vaøng da nhaân: li bì, maát phaûn xaï buù, goàng öôõn ngöôøi. Tìm caùc yeáu toá goùp phaàn vaøng da naëng hôn: - Non thaùng. - Maùu tuï, böôùu huyeát thanh. - Da öûng ñoû do ña hoàng caàu. - Chöôùng buïng do chaäm tieâu phaân su. c) Ñeà nghò xeùt nghieäm: Vaøng da nheï (vuøng 1-2) xuaát hieän töø ngaøy 3-10, khoâng coù bieåu hieän thaàn kinh: khoâng caàn xeùt nghieäm Vaøng da sôùm vaøo ngaøy 1-2 hoaëc vaøng da naëng (vuøng 4-5), caàn laøm caùc xeùt nghieäm giuùp ñaùnh giaù ñoä naëng vaø nguyeân nhaân: - Bilirubin maùu: taêng Bilirubin giaùn tieáp - Caùc xeùt nghieäm khaùc: Pheát maùu ngoaïi bieân Nhoùm maùu meï-con Test Coombs tröïc tieáp 2. Chaån ñoaùn: a) Ñoä naëng vaøng da: Vaøng da nheï: vaøng da nheï töø ngaøy 3-10, buù toát, khoâng keøm caùc yeáu toá nguy cô, möùc Bilirubin maùu chöa ñeán ngöôõng phaûi can thieäp. Vaøng da beänh lyù: vaøng da sôùm, möùc ñoä vaøng naëng, keøm caùc yeáu toá nguy cô, möùc Bilirubin vöôït ngöôõng phaûi can thieäp. Vaøng da nhaân: - Vaøng da saäm + Bilirubin giaùn tieáp taêng cao > 20 mg% vaø: - Bieåu hieän thaàn kinh b) Chaån ñoaùn .
