Nghiên cứu ngôn ngữ Chủ tịch Hồ Chí Minh là một hướng tiếp cận tầm cao tư tưởng Hồ Chí Minh, vì, như các Giáo trình ngôn ngữ học đại cương thường nói, ngôn ngữ là khả năng có tính con người cao nhất, đặc thù nhất trong tất cả các khả năng sẵn có (và có thể sẽ có) của con người. A-ri-xtốt cho rằng “Lời nói là sự thể hiện những kinh nghiệm của trí tuệ, còn chữ viết là sự thể hiện của lời nói”. Tham khảo bài viết để biết thêm chi tiết. | tõ ph−¬ng ch©m lÊy quÇn chóng lµm gèc ®Õn chiÕn l−îc ng«n tõ cña chñ tÞch hå chÝ minh NguyÔn Xu©n Th¬m 1. §Æt vÊn ®Ò Nghiªn cøu ng«n ng÷ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ mét h−íng tiÕp cËn tÇm cao t− t−ëng Hå ChÝ Minh, v×, nh− c¸c Gi¸o tr×nh ng«n ng÷ häc ®¹i c−¬ng th−êng nãi, ng«n ng÷ lµ kh¶ n¨ng cã tÝnh con ng−êi cao nhÊt, ®Æc thï nhÊt trong tÊt c¶ c¸c kh¶ n¨ng s½n cã (vµ cã thÓ sÏ cã) cña con ng−êi. A-ri-xtèt cho r»ng “Lêi nãi lµ sù thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña trÝ tuÖ, cßn ch÷ viÕt lµ sù thÓ hiÖn cña lêi nãi”1. Nãi c¸ch kh¸c, ng«n ng÷ (gåm nãi vµ viÕt) lµ sù thÓ hiÖn kinh nghiÖm cña trÝ tuÖ cña mét con ng−êi. Tuy vËy, nghiªn cøu, tiÕp cËn chiÕn l−îc ng«n tõ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ c«ng viÖc kh«ng ®¬n gi¶n, mÆc dï ng«n ng÷ cña Ng−êi rÊt b×nh dÞ. Sù b×nh dÞ ng«n tõ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh lµ kÕt tinh cña mét c¬ chÕ ®iÒu hµnh ng«n ng÷, h×nh thµnh tõ mét chiÕn l−îc ng«n tõ do Ng−êi ®Æt ra mét c¸ch t−êng minh: viÕt g×? viÕt nh− thÕ nµo? viÕt cho ai? C¸i “h−íng t−¬ng thÝch”2 (direction of fit) cña Ng−êi lµ h−íng c¸ch m¹ng vÒ quÇn chóng vµ h−íng quÇn chóng vÒ c¸ch m¹ng. 2. Ph−¬ng ch©m lÊy quÇn chóng lµm gèc Trong c¸c nghiªn cøu khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë ta, ®· cã h¼n mét m¶ng ®Ò tµi nghiªn cøu chuyªn vÒ phong c¸ch ng«n ng÷ Hå ChÝ Minh. NÕu mét danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o nh− ®· tr×nh bµy trong “TiÕng ViÖt vµ nhµ v¨n ho¸ lín Hå ChÝ Minh”3 lµ ®Çy ®ñ, th× ë ViÖt Nam hiÖn cã trªn 40 c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ng«n ng÷ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Trong bµi viÕt nµy chóng t«i kh«ng ®Æt vÊn ®Ò xem xÐt phong c¸ch ng«n ng÷ Hå ChÝ Minh nh− mét s¶n phÈm nghÖ thuËt, mµ ®Æt vÊn ®Ò tiÕp cËn chiÕn l−îc ng«n tõ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trªn c¬ së h−íng t−¬ng thÝch cña ng«n tõ trong ho¹t ®éng giao tiÕp. Theo GS. NguyÔn Lai: “L©u nay chóng ta nãi nhiÒu ®Õn m« h×nh ®iÒu hµnh ng«n ng÷ viÕt g×, viÕt cho ai, viÕt nh− thÕ nµo cña B¸c. Theo t«i, khi nghiªn cøu, nÕu kh«ng ®Æt m« h×nh nµy vµo quü ®¹o cña sù thùc thi ®−êng lèi quÇn chóng trong ng«n ng÷ mét c¸ch toµn diÖn cña Ng−êi th× cã lÏ ta khã
