Các dạng toán hay và khó luyện thi đại học 2014-2015 môn Vật lý giới thiệu tới người đọc một số bài toán vuông pha trong dao động điều hòa, đồ thị dao động trong dao động điều hòa, hai vật cùng dao động điều hòa, bài toán thay đổi vị trí cân bằng trong dao động điều hòa hay con lắc lò xo chịu thêm tác dụng của lực không đổi,. . | Các dạng toán hay và khó LTĐH 2014-2015 GV bỉên soạn Trƣơng Đình Den CHỦ ĐỀ 1: BÀI TOÁN VUÔNG PHA TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT: Cách giải bài toán dao động điều hòa dựa vào tính vuông pha của hai dao động, từ dao động cơ học; sóng cơ học; dao động điện từ đến các bài toán mạch điện xoay chiều. Mối quan hệ giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế hai đầu cuộn dây thuần cảm, tụ điện, mạch dao động và một số bài toán vuông pha khác Trước hết ta đi tìm hiểu bài toán vuông pha trong dao động cơ học. Đây không phải là dạng toán mới mà chẳng qua ta áp dụng công thức đã học để mở rộng dựa trên một số bài toán đã làm ở các chủ đề trước đó. Giả sử xét hai dao động điều hoà cùng tần số x1 ; x2 có phương trình dao động điều hoà x1 A1 cos x2 A2 cos t t v1 v2 a) Nếu hai dao động cùng pha a1 a2 F1 với độ lệch pha F2 x1 2k x1 2k 1 c) Nếu hai dao động vuông pha 1 x2 2k 1 b) Nếu hai dao động ngược pha 2 x2 2 x1 A1 2 x2 A2 2 2 v1 1 hay 2 v2 v1max 1 v2 max Chú ý: Để dễ nhớ công thức ta có mẹo nhƣ sau. Khi 2 đại lƣợng vật lý đang xét biến thiên điều hòa mà vuông pha với nhau. Ta đặt : Giá trị tức thời của đại lượng đó gọi là “quân”. Giá trị cực đại của đại lượng đó Ví dụ: Quân Vua x A 2 a A quaân1 Vua1 gọi là “Vua”. Quân v F 2 Vua A m 2A 2 quaân2 Vua2 Ñaây coøn goïi laø coâng thöùc veá phaûi baèng1 1 2. ÁP DỤNG: x A x vuoâng pha v : 2 a a vuoâng pha v : 2 v amax 2 x A 1 vmax 2 F FMAX 2 v A 2 t1 x2 v2 . Nếu t1 CHÚ Ý: Khi gặp bài toán vuông pha hay 2 2 1 A 2 v 1 vmax 1 2 mv và động năng cực đại Wñ 2 t vật có tọa độ 1 v A max x1 . t v1 t t2 t1 2 1 2 mv 2 max .t Acos Đối với một vật dao động điều hòa với phương trình: x điểm t2 2 2 a 1 vmax F (löïc keùo veà ) vuoâng pha v : Từ động năng Wñ 2 v 1 2 T 4 x2 v2 2k 1 F FMAX 2 Wñ Wñ max 1 . Tại thời điểm t1 vật có 2 thì ta có: x1 2 2 x2 x1 v1 tại thời A . Ta cần nhớ các công thức toán học áp dụng .
