Bài báo đề xuất một phương pháp thiết kế hệ luật mờ cho bài toán phân lớp có tham khảo ý tưởng đề xuất để sinh hệ luật khởi sinh. Việc sinh luật trong nghiên cứu này dựa trên phương pháp học tiến hóa tối ưu đa mục tiêu và phương pháp đại số gia tử và đề xuất một tiêu chuẩn đánh giá độ thích nghi của các luật dựa trên việc cải tiến tiêu chuẩn đánh giá đề xuất trong. | Tạp chí Tin học và Điều khiển học, , (2012), 333–345 MỘT PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÓA SINH HỆ LUẬT MỜ CHO BÀI TOÁN PHÂN LỚP VỚI NGỮ NGHĨA THỨ TỰ NGÔN NGỮ∗ NGUYỄN CÁT HỒ1 , HOÀNG VĂN THÔNG2 , NGUYỄN VĂN LONG2 1 Viện Công nghệ thông tin, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2 Trường Đại học Giao thông Vận tải Hà Nội Tóm t t. Bài báo đề xuất một phương pháp thiêt kế hệ luật mờ cho bài toán phân lớp có tham khảo ý tưởng đề xuất trong [17] để sinh hệ luật khởi sinh. Việc sinh luật trong nghiên cứu này dựa trên phương pháp học tiến hóa tối ưu đa mục tiêu [10-15] và phương pháp đại số gia tử [1-8] và đề xuất một tiêu chuẩn đánh giá độ thích nghi của các luật dựa trên việc cải tiến tiêu chuẩn đánh giá đề xuất trong [17]. Các từ ngôn ngữ được sử dụng trong việc sinh các luật mờ được thiết kế dựa trên đại số gia tử và thuật giải tiến hóa dựa trên việc tối ưu hóa các tham số mờ của đại số gia tử. Phương pháp đề xuất được thử nghiệm trên 9 bài toán phân lớp điển hình được công bố trên UCI [18] cho hiệu quả phân lớp cao mà vẫn bảo đảm tính dễ hiểu của hệ luật. Abstract. In this paper, we propose a method to design fuzzy rule-based systems for classification problems with reference to the idea proposed in [17] to generate initial rule-based system. The generation of rules in this method is based on evolutionary multi-objective optimization [10-15] and hedge algebra methods [1-8] and proposed a rule evaluation measure bases on the improvement of the rule evaluation measure proposed in [17]. The linguistic terms used to generate fuzzy rules are designed based on hedge algebra and the generic algorithms based on optimizing the fuzzy parameters of hedge algebra. The proposed method is tested on 9 typical problems published in the UCI [18] with high performance classification while ensuring the rule-based system easy understanding. 1. GIỚI THIỆU Hệ mờ dựa trên luật đã có những ứng dụng thành công trong trong nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có lĩnh vực điều khiển, phân lớp .