Bài báo giới thiệu tình hình nghiên cứu ngập úng do mưa lớn và lũ lụt trên thế giới, từ đó nghiên cứu giải quyết bài toán ngập úng hạ du sông Lam. Từ việc tổng quan khoa học nhận thấy rằng để làm rõ được các nguyên nhân gây úng ngập thành phố Vinh, Nghệ An nói riêng và hạ du sông Lam nói chung phải giải quyết bằng mô hình toán thủy văn và thủy lực cho 3 trường hợp: Mưa lũ tự nhiên; mưa lũ có ảnh hưởng của hệ thống hồ chứa và mưa lũ khu vực đô thị. | Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Các Khoa học Trái đất và Môi trường, Tập 32, Số 3S (2016) 167-174 Phân tích tình hình ngập úng và lũ lụt miền hạ du lưu vực sông Lam Nguyễn Thanh Sơn1,*, Phan Ngọc Thắng1, Nguyễn Xuân Tiến2 1 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN, 334 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội 2 Đài Khí tượng Thủy văn Bắc Trung Bộ, 144 Lê Hồng Phong, Vinh, Nghệ An Nhận ngày 08 tháng 8 năm 2016 Chỉnh sửa ngày 26 tháng 8 năm 2016; Chấp nhận đăng ngày 16 tháng 12 năm 2016 Tóm tắt: Bài báo giới thiệu tình hình nghiên cứu ngập úng do mưa lớn và lũ lụt trên thế giới, từ đó nghiên cứu giải quyết bài toán ngập úng hạ du sông Lam. Từ việc tổng quan khoa học nhận thấy rằng để làm rõ được các nguyên nhân gây úng ngập thành phố Vinh, Nghệ An nói riêng và hạ du sông Lam nói chung phải giải quyết bằng mô hình toán thủy văn và thủy lực cho 3 trường hợp: 1) mưa lũ tự nhiên; 2) mưa lũ có ảnh hưởng của hệ thống hồ chứa và 3) mưa lũ khu vực đô thị. Từ các bài toán riêng biệt đó có thể tổng hợp đề xuất các giải pháp thích ứng chống ngập úng hạ du sông Lam. Từ khóa: Mưa lớn, úng ngập, lũ lụt, sông Lam. 1. Mở đầu* được toàn xã hội quan tâm. Trong bối cảnh Biến đổi khí hậu, khi sự gia tăng về quy mô và cường độ các hiện tượng cực đoan cùng với sự tác động của quá trình đô thị hóa, các công trình xây dựng giao thông, thủy lợi, thủy điện. không hợp lý có thể làm cho vấn đề ngập úng càng nghiêm trọng hơn. Việc phân tích, xác định nguyên nhân ngập úng và giải pháp giảm nhẹ thiệt hại do nó gây ra là một việc làm có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cấp bách, đặc biệt đối với vùng đô thị để phát triển kinh tế xã hội. Úng ngập khi có mưa lũ là một hiện tượng thiên tai thường xuyên xảy ra ở các thành phố lớn. Thủ Đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh là những nơi liên tục xảy ra ngập úng do mưa lũ, do triều dâng và trở thành vấn nạn đối với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Đã có những nghiên cứu về vấn đề ngập úng nội đô [1] tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Nguy cơ ngập úng có thể .
