Qua bài giảng các bạn nắm vững được tính chất của dung dịch rắn, phân biệt hợp chất hóa học của các pha trung gian, biết được quy tắc cánh tay đòn, dự hình thành của các pha qua các đường chuyển pha của giản đồ pha khi nung nóng và làm nguội. | Chương 4: HỢP KIM & GIẢN ĐỒ PHA Một số chi tiết làm từ hợp kim . Các khái niệm cơ bản 1. Hợp kim là gì? là vật thể gồm nhiều nguyên tố và mang tính kim loại Nhiều nguyên tố: NT chính là kim loại, các NT còn lại có thể là kim loại hoặc phi kim Mang tính kim loại: tính dẫn điện, dẫn nhiệt, tính dẻo, dễ biến dạng và có ánh kim Thành phần nguyên tố tính trong hợp kim - Thành phần về phần trăm khối lượng (thường dùng) - Thành phần về phần trăm nguyên tử 1 Tính ưu việt của hợp kim? Thực tế trong chế tao CK chỉ dùng HK, ít dùng KL nguyên chất vì nó có một số ưu việt: 1. Độ bền cao chịu được tải trọng cao và vẫn đảm bảo vật liệu không quá cứng dẫn đến phá huỷ giòn 2. Tính công nghệ đa dạng ( cắt gọt, GCAL, đúc, NL.) chế tạo sản phẩm với năng suất cao 3. Nhiều trường hợp nấu HK dễ hơn KL nguyên chất 2. Một số khái niệm: Cấu tử: là các NT (hoặc hợp chất hoá học bền vững) Hệ: dùng để chỉ một tập hợp các vật thể riêng biệt của HK trong điều kiện xác định Pha: là phần đồng nhất của hệ có cùng cấu trúc và các tính chất cơ-lý-hoá tính xác định –Giữa các pha có bề mặt phân chia pha. Trạng thái cân bằng (ổn định): trong điều kiện P, T và thành phần xác định cấu trúc, tính chất của hệ không phụ thuộc thời gian. Năng lượng tự do nhỏ nhất Độ bền, cứng thấp nhất ( không có bên trong , xô lệch mạng ít, hình thành khi làm nguội chậm 4 1 Trạng thái không cân bằng (không ổn định): trong điều kiện P, T hoặc thành phần thay đổi năng lượng tự do lớn hơn luôn có xu hướng biến đổi sang trạng thái năng lượng thấp hơn cấu trúc, tính chất của hệ sẽ thay đổi (chuyển sang trạng thái cân bằng mới) Ý nghĩa: quan trọng thực tế đáp ứng cơ tính khi làm việc Đạt được do làm nguội nhanh Trạng thái giả ổn định: trong điều kiện P, T và thành phần xác định, hệ có thể tồn tại ở trạng thái năng lượng cao hơn ttcb ổn định tồn tại ổn định cả khi nung nóng trong một phạm vi nào đó Hợp kim Al-Cu với hai pha và Pha Pha Giữa các pha luôn có bề mặt phân cách 5 3. Các loại .