Ngành ngân hàng Việt Nam đã có một quá trình phát triển tuy không phải là dài so với các nước trên thế giới nhưng đã có nhiều sự thay đổi. Nhìn toàn cảnh sự phát triển của ngành ngân hàng Việt Nam có những nét chính sau: Trước năm 1990, Hệ thống ngân hàng Việt Nam là hệ thống 1 cấp có nghĩa là không có sự tách bạch giữa chức năng quản lý và chức năng kinh doanh, ngân hàng Nhà nước đồng thời cũng là ngân hàng thương mại và ngược lại | Năm 2008, trên thị trường NHTM Việt Nam có 6 ngân hàng thương mại liên doanh, 5 ngân hàng thương mại quốc doanh, 44 chi nhánh ngân hàng thương mại nước ngoài và 36 ngân hàng thương mại cổ phần. Chúng ta có thể thấy số lượng ngân hàng TMCP ở Việt Nam trong giai đoạn năm 1991-1993, từ con số 4 NH lên đến 41 NH, các năm sau đó số lượng các ngân hàng TMCP tiếp tục tăng lên và đạt đến đỉnh điểm là 51 vào năm đó 1 số ngân hàng NHTMCP do hoạt động không hiệu quả và bị phá sản, bị mua lại, dẫn đến số lượng các ngân hàng TMCP giảm xuống và đến năm 2008 số NHTMCP là 36. Và năm 2009 là 39. Các chi nhánh NHTM nước ngoài thì có số lượng ngày càng tăng lên cùng với sự mở cửa và sự hội nhập sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam, đến năm 2008 số lượng các chi nhánh NHTMNN đã đạt 44, đến năm 2009 là 40. Như vậy Tính đến năm 2008 và 2009 các NHTMQD và CNNHTMNN đang dẫn đầu về số lượng . Các NHTMQD và NHTMLD tuy không có số lượng vượt trội nhưng xét về thị phần cả huy động vốn và cho vay các NHTMQD vẫn đang đứng đầu trên thị trường.
