Nội dung bài viết trình bày về việc nghiên cứu chiết xuất và cô lập cây rau sam, thiết bị và phương pháp nhận danh cấu trúc được thực hiện trên máy, những kết quả và thảo luận về thành phần hóa học cây rau sam. | Tạp chí Khoa học 2010:15a 21-27 Trường Đại học Cần Thơ BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC CÂY RAU SAM (PORTULACA OLERACEA L.) Nguyễn Văn Thật1, Phùng Văn Trung2 và Nguyễn Ngọc Hạnh2 ABSTRACT β-Sitosterol (POE-1), β-sitosterol-3-O-β-D-glucopyranoside (POA-2) and (2′S,2R,3S,4R,8E)-2- (2'-hydroxy-pentacosanoylamino)-3,4-dihydroxy octadec-8-en-1-O-β-D-glucopyranoside (POA-5) were isolated from petroleum ether and ethyl acetate extracts from Portulaca oleracea L. in Soc Trang province. Their structures were elucidated by modern spectroscopy methods as IR, NMR, MS Keywords: Rau Sam, Portulaca oleracea L., β-sitosterol, β-sitosterol-3-O-β-D-glucopyranoside and (2′S,2R,3S,4R,8E) - 2 - (2'-hydroxy-pentacosanoylamino) - 3,4-dihydroxy octadec - 8-en-1-O-β-D- glucopyranoside Title: Preliminary study on the chemical composition of Portulaca oleracea L. TÓM TẮT Từ cao petroleum ether, cao ethyl acetate của cây rau Sam (Portulaca oleracea L.) thu hái tại tỉnh Sóc Trăng, chúng tôi đã phân lập được các chất: β-Sitosterol, β-sitosterol-3O-β-D-glucopyranoside và (2′S,2R,3S,4R,8E)-2-(2'-hydroxypentacosanoylamino)-3,4dihydroxy octadec-8-en-1-O-β-D-glucopyranoside. Cấu trúc hoá học của ba chất này được nhận danh bằng các phương pháp phổ hiện đại như hồng ngoại, cộng hưởng từ hạt nhân, phổ khối lượng Từ khóa: Rau Sam, Portulaca oleracea L., β-sitosterol, β-sitosterol-3-O-β-D-glucopyranoside và (2′S,2R,3S,4R,8E)-2-(2'-hydroxy-pentacosanoylamino)-3,4-dihydroxy octadec-8-en- 1-O-β-D-glucopyranoside 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Rau Sam có tên khoa học Portulaca oleracea L., họ rau Sam (Portulacaceae); còn có tên khác: Mã xỉ hiện, mã xỉ thái, phjắc bỉa, slổm ca (Tày), green purslane, golden purslane, portulaca grandiflora Rau Sam mọc phổ biến khắp nơi trên thế giới, người Hà Lan dùng làm dưa chua, người Pháp rất thích rau Sam và chế biến thành các món ăn đặc biệt, hoặc ở Mỹ có món rau Sam trộn dầu dấm Ở Châu Á, rau Sam phân bố nhiều ở Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản Ở Việt Nam, rau Sam là loại
