Bài giảng Đại cương ký sinh trùng: Sán ký sinh giúp họ sinh có thể trình bày được cấu tạo chung của sán lá, trình bày được CTPT của sán lá, so sánh được các đặc điểm hình thể và chu trình phát triển 2 loài sán lá gan thường gặp, biết được cách chẩn đoán và điều trị một số bệnh do sán lá ký sinh. | 7/30/2017 SÁN KÝ SINH HÌNH THỂ SÁN LÁ (TREMATODA) HÌNH THỂ • Dẹp, hình chiếc lá • Cơ quan tiêu hóa: chưa hoàn chỉnh, ruột tắc, không có hậu môn • Bộ phận bám vào ký chủ: đĩa hút (miệng, bụng) • Tế bào tiết nằm rải rác khắp cơ thể đổ vào ống gần đuôi lỗ bài tiết HÌNH THỂ HÌNH THỂ • Lưỡng tính • Biểu bì láng hoặc có gai nhỏ • 3 lớp cơ: vòng, chéo và dọc • Không có cơ quan hô hấp, tuần hoàn • Có hạch thần kinh, sợi thần kinh lưng và bụng 1 7/30/2017 CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN Sán Sán trưởng thành/người Nang trùng/cá, giáp xác,cây Trứng có nắp Ấu trùng đuôi (2 đĩa hút) Ấu trùng lông Redia/ốc (1 đĩa hút) Bào tử nang/ốc Sán lá gan lớn Fasciola hepatica Sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis Sán lá ruột lớn Fasciolopsis buski Sán lá phổi Paragonimus westermani Ốc đặc thù Ký chủ của nang trùng Ốc Limnea Cây thủy sinh Ốc Bithynia Cá Ốc Planorbis Cây thủy sinh Ốc Melania Giáp xác HÌNH THỂ Sán lá gan lớn Sán lá gan nhỏ • 3 – 4 cm • 1 – 2 cm • Thân dày • Trong suốt SÁN LÁ GAN 1. Sán lá gan lớn : Fasciola hepatica 2. Sán lá gan nhỏ: Clonorchis sinensis HÌNH THỂ HÌNH THỂ Sán lá gan lớn tràng, buồng trứng, tinh hoàn phân nhánh • Manh Sán lá gan nhỏ Sán lá gan lớn Sán lá gan nhỏ tràng, buồng trứng không phân nhánh • Tinh hoàn phân nhánh • Manh 2 7/30/2017 CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN HÌNH THỂ Sán lá gan lớn Sán lá gan lớn Sán lá gan nhỏ • Trứng: lớn, có nắp, vỏ • Trứng: có phôi, nắp lồi, 1 gai nhỏ đối diện nắp dày màu nâu CHU TRÌNH PHÁT TRIỂN Nang trùng mất vỏ ở ruột Ấu trùng xuyên qua thành ruột đến gan Sán trưởng thành ký sinh ở ống dẫn mật • Ký chủ: người, gia súc • Lây truyền: ăn cây thủy sinh/nước có nang trùng Sán lá gan nhỏ • Ký chủ: người, chó mèo, lợn • Lây truyền: ăn cá sống BỆNH LÝ • Xâm nhập: sốt, rối loạn tiêu hóa; gan to, cứng, đau; bạch cầu toan tính tăng của ký chủ • Toàn phát: Gan đau, sưng to, xơ; ứ mật, vàng da; rối loạn tiêu hóa nặng; thiếu máu; phù nề, cổ trướng CHẨN ĐOÁN – ĐIỀU
