Kinh thành Huế bây giờ không phải là vị trí đầu tiên của Đô-Thành Thuận-Hóa. Bài viết giúp ta có cái nhìn khá chính xác về việc xây cất Đô-Thành. chi tiết nội dung tài liệu. | Đô-Thành Thuận-Hóa Nguyễn Vĩnh-Tráng Vì tôi may mắn nắm được bộ Khâm Định Đại Nam Hội Điển Sự Lệ - KĐĐNHĐSL (1) cùng bài « La Capitale du Thuân-Hoa » của Cụ Võ Liêm, đăng trên Bulletin des Amis du Vieux Huê - BAVH, tháng Juillet 1916 (2). Nhận thấy những tài liệu rất hiếm : bài của Cụ Võ Liêm cho tên các nhân vật, các công trình bằng chử Hán, còn bộ KĐĐNHĐSL thì có nhiều chi tiết về kích thước, thời điểm, nhân công, lương hướng. Lấy ưu điểm của hai bên mà bổ sung cho nhau, có thể cho ta một cái nhìn khá chính xác về việc xây cất Đô-Thành. Cũng vì thế, tôi đã viết bài nầy, hầu cống hiến qúy vị độc giả một tài liệu đáng qúy cho ngày nay. Bài của Cụ Võ Liêm không viết thẳng tên các vị Chúa, mà dùng miếu hiệu của các Ngài, như Đức Triệu Tổ, Đức Thái Tổ , tôi thì viết rõ trọng húy các Ngài, để người đọc nhận biết dễ dàng. Nhưng đến các trọng húy, những miếu hiệu, kỵ húy, tôi đều ghi chú ở dưới. Tôi đã cố gắng đưa chữ Hán vào bài nầy, vì trong chữ Hán, những chữ đồng âm mà không đồng nghĩa, phần nhiều viết khác nhau, để cho tên các nhân vật, các công trình, các địa danh, trước được nhận biết một cách rõ ràng, sau để độc giả thưởng thức những mỹ tự mà người xưa đã dành cho điện, đài, lầu, các của Đế-Đô. Tôi cũng dựa vào những tài liệu rải rác khác như Nguyễn-Phúc Tộc Thế Phả, Việt Nam Sử Lược hay những bài báo đăng trên một vài tạp chí , để sửa những chổ mà tôi cho là sai lầm trong hai tài liệu chính nói trên. Tuy tôi đã ra sức tra cứu những tài liệu nắm được, nhưng dầu sao những sai lầm, sơ sót vẫn còn, tôi rất mong qúy vị độc giả chỉ bảo để tài liệu được thêm phần hoàn mỹ, để sử sách thêm phần chính xác hơn. Kinh thành Huế bây giờ không phải là vị trí đầu tiên của Đô-Thành Thuận-Hóa. Sau khi Thái Sư Hưng Quốc Công Nguyễn Kim 阮 淦 (3) mất vào năm Ất-Tỵ, Nguyên-Hòa thứ mười ba, đời Lê Trang-Tông (1545), họ Trịnh đã nắm hết quyền chính vào tay mình và ra mặt uy hiếp nhà Lê. Cũng vì thế mà sự xích mích giữa hai họ Trịnh, Nguyễn bắt đầu, để rồi đi đến chỗ căng thẳng với .
