Cách đây đúng 100 năm khi thế chiến thứ nhất khởi màn bắt đầu từ Âu Châu ở mặt trận miền Tây vào đầu tháng 8 năm 1914, ở Sài Gòn lúc này là thuộc địa của Pháp đã chứng kiến những sự kiện đặc trưng dân tộc chủ nghĩa, đặc biệt xảy ra vào ngày 06/8/1914, giữa hai nước tham chiến Pháp và Đức mà ngày nay ta khó có thể tưởng tượng có thể xảy ra được. Sự thù hận dân tộc bộc lộ không kiềm chế với sự bất công mà nạn nhân là những kiều dân Đức vô tội. Tham khảo bài viết sau đây để biết thêm các nội dung chi tiết. | Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 5 (112) . 2014 61 VAÊN HOÙA - LÒCH SÖÛ NHÖÕNG NGAØY ÑAÀU TIEÂN ÔÛ SAØI GOØN KHI THEÁ CHIEÁN THÖÙ NHAÁT BUØNG NOÅ Nguyeãn Ñöùc Hieäp* Caùch ñaây ñuùng 100 naêm khi theá chieán thöù nhaát khôûi maøn baét ñaàu töø AÂu Chaâu ôû maët traän mieàn Taây vaøo ñaàu thaùng 8 naêm 1914, ôû Saøi Goøn luùc naøy laø thuoäc ñòa cuûa Phaùp ñaõ chöùng kieán nhöõng söï kieän ñaëc tröng daân toäc chuû nghóa, ñaëc bieät xaûy ra vaøo ngaøy 06/8/1914, giöõa hai nöôùc tham chieán Phaùp vaø Ñöùc maø ngaøy nay ta khoù coù theå töôûng töôïng coù theå xaûy ra ñöôïc. Söï thuø haän daân toäc boäc loä khoâng kieàm cheá vôùi söï baát coâng maø naïn nhaân laø nhöõng kieàu daân Ñöùc voâ toäi. Hoï laø nhöõng nhaø kyõ ngheä, kyõ sö, thöông gia ñaõ soáng ôû Saøi Goøn trong nhieàu naêm vaø laøm vieäc trong caùc laõnh vöïc saûn xuaát, dòch vuï thöông maïi haøng haûi, baûo hieåm, xuaát nhaäp khaåu Nhöõng söï kieän trong thôøi gian naøy maø lòch söû ít ai bieát ñöôïc moâ taû laïi trong baøi naøy ñeå chuùng ta nhôù laïi laø baát kyø trong cuoäc chieán tranh naøo thì ngöôøi daân ôû hai chieán tuyeán laø nhöõng ngöôøi gaùnh chòu thua thieät nhaát. Ñoù laø chöa keå vaøi naêm sau, raát nhieàu ngöôøi Vieät khoâng dính daùng gì ñeán cuoäc chieán tranh ñaõ bò chính quyeàn thuoäc ñòa Phaùp gôûi qua AÂu Chaâu laøm vieäc ôû caùc nhaø maùy vaø tham gia nhöõng traän ñaùnh khoác lieät ôû maët traän mieàn Taây. Ngöôøi Ñöùc ôû Saøi Goøn Coäng ñoàng ngöôøi Ñöùc coù maët ôû Saøi Goøn vaøo cuoái thaäp nieân 1860 khoâng laâu sau khi ngöôøi Phaùp chieám Saøi Goøn vaø caùc tænh Nam Kyø. Vaøo ñaàu theá kyû 20, coäng ñoàng ngöôøi Ñöùc khaù ñoâng ñaûo maø ña soá laø caùc doanh nhaân chuyeân veà dòch vuï baûo hieåm, chuyeân chôû haøng hoùa baèng taøu bieån. Ngöôøi Ñöùc coù tieáng ôû Saøi Goøn luùc naøy laø oâng F. W. Speidel. OÂng Speidel laø chuû coâng ty Speidel et Cie., chuyeân buoân baùn ñeøn daàu, daàu hoûa, baûo hieåm haøng haûi, xay xaùt luùa gaïo, xuaát nhaäp .
