Trong bài viết này, lịch sử của Viện Hán học Huế sẽ được trình bày thông qua sự kết hợp hai nguồn tư liệu, một là tư liệu lịch sử, tức nguồn công văn hành chính và báo chí đương thời liên quan đến hoạt động của Viện Hán học Huế; hai là tư liệu ký ức của cựu sinh viên, thông qua các bài viết của họ đã công bố, cũng như qua những trao đổi riêng giữa họ với tác gia. Mời bạn đọc tham khảo. | Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 7-8 (114-115) . 2014 135 GIAÙO DUÏC HAÙN HOÏC TRONG BIEÁN ÑOÄNG VAÊN HOÙA XAÕ HOÄI: VIEÄN HAÙN HOÏC HUEÁ (1959-1965)(1) Nguyeãn Tuaán Cöôøng* Sau Hieäp ñònh Geneøve naêm 1954, ñaát nöôùc Vieät Nam chia laøm hai nöûa Baéc vaø Nam, ngaên caùch bôûi vó tuyeán 17 doïc soâng Beán Haûi thuoäc tænh Quaûng Trò. Moät cuoäc chieán dai daúng ñaõ dieãn ra giöõa hai beân, vaø chæ chaám döùt sau ñoù 20 naêm, vaøo thôøi khaéc lòch söû ngaøy 30/4/1975 khi Toång thoáng Döông Vaên Minh cuûa cheá ñoä Vieät Nam Coäng hoøa ôû mieàn Nam tuyeân boá ñaàu haøng. Xaõ hoäi mieàn Nam Vieät Nam (MNVN) giai ñoaïn 1955-1975 naèm trong quaù trình hieän ñaïi hoùa vôùi nhöõng saéc thaùi vaên hoùa môùi ñeán töø AÂu Myõ, ñieàu naøy ñaõ taïo söùc eùp leân vieäc duy trì caùc thieát cheá vaên hoùa truyeàn thoáng, ñaëc bieät laø truyeàn thoáng Haùn hoïc. Trong boái caûnh aáy, Vieän Haùn hoïc (VHH) thuoäc Vieän Ñaïi hoïc Hueá (1957-1975, VÑH Hueá) ñaõ toàn taïi vôùi tö caùch ñôn vò giaùo duïc Haùn hoïc cuûa chính quyeàn MNVN ñöông thôøi. Soá phaän ñaëc bieät cuûa VHH khieán cho ñôn vò ñaøo taïo Haùn hoïc naøy ít ñöôïc nhaéc tôùi, keå caû trong nhöõng cuoán saùch kyû nieäm veà VÑH Hueá.(2) Lòch söû vaø söï toàn taïi cuûa VHH trôû thaønh moät kyù öùc ngaøy caøng phai nhaït daàn, ít ngöôøi bieát tôùi; neáu ñöôïc nhaéc ñeán cuõng chæ döôùi daïng kyù öùc hoaëc kyû nieäm caù nhaân, maø thieáu vaéng nguoàn söû lieäu.(3) Döôùi ñaây, lòch söû cuûa VHH seõ ñöôïc trình baøy thoâng qua söï keát hôïp hai nguoàn tö lieäu, moät laø tö lieäu lòch söû, töùc nguoàn coâng vaên haønh chính vaø baùo chí ñöông thôøi lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa VHH; hai laø tö lieäu kyù öùc cuûa cöïu sinh vieân, thoâng qua caùc baøi vieát cuûa hoï ñaõ coâng boá, cuõng nhö qua nhöõng trao ñoåi rieâng giöõa hoï vôùi taùc giaû.(4) 1. Thaønh laäp Nghò ñònh thaønh laäp VHH Vieän Haùn hoïc ñöôïc chính quyeàn MNVN cho pheùp thaønh laäp cuoái naêm 1959, theo Nghò ñònh soá 389-GD ngaøy 08/10/1959 .
