Theo tác giả, nền giáo dục trước đây tại miền Nam đã đóng góp khá nhiều vào việc tạo nên một xã hội yên bình. Kết quả đó có được trước hết là nhờ xuất phát điểm của nền giáo dục phù hợp với văn hóa truyền thống dân tộc và văn minh nhân loại. Tiếp đến là nhờ sự ổn định của môi trường xã hội, xét trên cả khía cạnh đời sống vật chất lẫn đời sống tinh thần, bởi một xã hội tốt thì học đường và gia đình mới có thể trở nên tốt. Từ đó nghĩ về sự xuống cấp của nền giáo dục hiện nay, tác giả cho rằng phải chăng các chủ trương cải cách đưa ra đều chưa chạm đến những vấn đề cốt lõi quyết định sự thành bại nền giáo dục của đất nước. | Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 7-8 (114-115) . 2014 255 NHÌN LAÏI NEÀN GIAÙO DUÏC MIEÀN NAM VIEÄT NAM (1954-1975) Chaâu Troïng Ngoâ* Töø naêm 1945, neàn giaùo duïc Vieät Nam khôûi ñoäng vôùi chöông trình Hoaøng Xuaân Haõn maø taùc phaåm Danh töø khoa hoïc (Toaùn, Lyù, Hoùa, Cô) ñaõ ñem laïi hieäu quaû töùc thôøi cho quyeát ñònh Vieät ngöõ thay theá Phaùp ngöõ laøm chuyeån ngöõ trong caùc tröôøng hoïc, chuû yeáu ôû caùc caáp Trung Tieåu hoïc, maëc duø moät soá tröôøng Taây coøn soùt laïi nhö Tröôøng Trung hoïc Chasseloup Laubat ôû Saøi Goøn, Lyceùe Yersin ôû Ñaø Laït, Lyceùe Français ôû Hueá vaø Lyceùe Pascal ôû Ñaø Naüng laø coøn duøng tieáng Phaùp. Ñaïi hoïc Haø Noäi vaø Saøi Goøn vaãn coøn toå chöùc daïy hoïc vaø thi cöû theo chöông trình Phaùp, hình nhö lai rai ñeán sau 1954 môùi ngöng. Tuy vaãn höôûng ñöôïc “khí theá” cuûa chöông trình Hoaøng Xuaân Haõn, giaùo duïc tröôùc ñaây taïi mieàn Nam Vieät Nam, cuõng nhö moïi laõnh vöïc khaùc, vaãn chæ laø söï tích tuï töø doøng chaûy cuûa cuoäc soáng muoân maøu. Cuï theå hôn caû laø söï thöøa keá tinh hoa cuûa ñaïo lyù coå truyeàn Vieät Nam, thöù ñeán laø aûnh höôûng cuûa neàn vaên minh Phaùp qua chöông trình hoïc vaø caùch thi cöû xöa cuõ coøn soùt laïi vôùi caùc vaên baèng Tieåu hoïc Yeáu löôïc (hay Sô ñaúng Tieåu hoïc), Cao ñaúng Tieåu hoïc (Trung hoïc Ñeä nhaát caáp), Tuù taøi I vaø Tuù taøi II. Keá tieáp laø aûnh höôûng cuûa neàn giaùo duïc ñeán töø Hoa Kyø, roõ neùt nhaát töø naêm 1965 trong vieäc hình thaønh moät soá tröôøng theo moâ hình Trung hoïc Toång hôïp (comprehensive high school) ñaõ ñöôïc thieát keá taïi Myõ töø laâu theo yù töôûng cuûa trieát gia sö phaïm John Dewey, cuøng vôùi vieäc taïo laäp moät soá tröôøng Kieåu maãu, tröôøng Coäng ñoàng, thieát laäp Phoøng Höôùng daãn taïi moãi tröôøng hoïc, cuõng nhö vieäc caûi toå thi cöû qua vieäc baõi boû kyø thi Tuù taøi I naêm hoïc 1972-1973 vaø baét ñaàu duøng ñeà thi traéc nghieäm cho moïi moân hoïc töø naêm 1974. Neàn giaùo duïc tröôùc
