Bài viết giới thiệu việc phát hiện chiếc vạc đồng và chuông đồng trong một chuyến điền dã tại chùa Hội Thượng (thuộc làng Thượng An, xã Phong An, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế). Đây là những cổ vật quý mang một ý nghĩa quan trọng, truyền tải những thông điệp lịch sử, do vậy cần được bảo tồn và phát huy giá trị. Đặc biệt tính cả chiếc vạc đồng này, tại cố đô Huế hiện nay còn lưu giữ được tổng cộng 16 chiếc. Đó đều là bảo vật của Huế, là những tuyệt tác, thể hiện kỹ xảo của người thợ đúc đồng xứ Huế. | 16 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 8 (125) . 2015 ÑI TÌM LAI LÒCH NHÖÕNG COÅ VAÄT - VIEÁT TIEÁP CAÂU CHUYEÄN LÒCH SÖÛ Traàn Vaên Duõng* Trong quaù trình ñieàn daõ, khaûo cöùu caùc di saûn vaên hoùa vaät theå treân ñòa baøn laøng Thöôïng An, xaõ Phong An, huyeän Phong Ñieàn, tænh Thöøa Thieân Hueá, chuùng toâi ñaõ phaùt hieän taïi chuøa Hoäi Thöôïng (coøn goïi laø Nieäm Phaät ñöôøng An Caùt) ñang löu giöõ nhöõng coå vaät ñoàng (vaïc, chuoâng) ñöôïc ñuùc vaøo thôøi vua Minh Maïng (1820-1840). Hieän nay, vieäc löu giöõ ñöôïc nhöõng coå vaät trong daân gian laø ñieàu ñaùng quyù; nhöng vieäc hieän dieän chieác vaïc ñoàng thôøi Nguyeãn voán ñöôïc xem laø bieåu töôïng quyeàn uy cuûa trieàu ñaïi, laø vaät töôïng tröng cho cô nghieäp thieân töû. trong ngoâi chuøa coå cuõng ñaët ra nhieàu caâu hoûi caàn giaûi ñaùp. Qua quaù trình tìm hieåu, chuùng toâi ñaõ phaùt hieän ra nhieàu ñieàu lyù thuù veà ngoâi chuøa coå naøy. 1. Ngoâi chuøa coå Hoäi Thöôïng vaø nhöõng coå vaät thôøi vua Minh Maïng Thöôïng An laø moät ngoâi laøng ñöôïc thaønh laäp khaù sôùm, döôùi thôøi Maïc (1527-1593) coù teân laø Thöôïng Loä, thuoäc huyeän Ñan Ñieàn, phuû Trieäu Phong, xöù Thuaän Hoùa. Trong saùch OÂ Chaâu caän luïc, Döông Vaên An cho bieát laøng Thöôïng Loä ñöôïc laäp tröôùc naêm 1555, laø moät trong 53 laøng xaõ cuûa huyeän Ñan Ñieàn, phuû Trieäu Phong thôøi baáy giôø.(1) Danh xöng Thöôïng Loä sau naøy ñoåi thaønh Thöôïng An vaø toàn taïi cho ñeán ngaøy nay. Cuõng gioáng nhö nhieàu laøng coå khaùc ôû mieàn Trung, Chuøa Hoäi Thöôïng laøng Thöôïng An coù chieàu saâu vaên hoùa - lòch söû, ñaëc bieät nôi ñaây coøn löu giöõ khaù nhieàu coâng trình kieán truùc toân giaùo, tín ngöôõng ñoäc ñaùo; trong ñoù chuøa laøng Hoäi Thöôïng laø moät ví duï cuï theå. Veà maët lòch söû xaây döïng: Cho ñeán baây giôø, thôøi ñieåm khôûi döïng chuøa Hoäi Thöôïng vaãn chöa xaùc ñònh ñöôïc moät caùch chính xaùc. Döïa vaøo doøng laïc khoaûn khaéc treân böùc hoaønh phi treo ôû chaùnh ñieän chuøa Hoäi
