Dòng họ Hồ Đắc là một cự tộc của làng An Truyền. Theo gia phả thì ngài thủy tổ là Hồ Quản Lãnh (Lĩnh). Cũng theo bản gia phả nguyên văn chữ Hán với trang bìa ghi “Bảo Đại thập thất niên nhị nguyệt thập ngũ nhật ấn phụng” (Ngày 15 tháng Hai năm Bảo Đại thứ 17, tức năm Nhâm Ngọ, tương ứng Dương lịch ngày 31/3/1942), thì chép được 12 đời. Gia đình Hồ Đắc Trung là một gia đình văn hóa của dòng họ này. Cùng tìm hiểu về họ Hồ Đắc qua bài viết sau đây. | 91 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 1 (127) . 2016 ÑAÁT NÖÔÙC - NHAÂN VAÄT HOÏ HOÀ ÑAÉC LAØNG AN TRUYEÀN VAØ GIA ÑÌNH HOÀ ÑAÉC TRUNG Leâ Nguyeãn Löu* I. Hoï Hoà Ñaéc laøng An Truyeàn Gia phaû hoï Hoà Ñaéc laøng An Truyeàn trang bìa ghi “保大十七年二月十五日 印奉 Baûo Ñaïi thaäp thaát nieân nhò nguyeät thaäp nguõ nhaät aán phuïng” (Ngaøy 15 thaùng 2 naêm Baûo Ñaïi thöù 17, töùc naêm Nhaâm Ngoï, töông öùng döông lòch ngaøy 31/3/1942); baøi töïa thöù nhaát laïc khoaûn “建腹元年二月吉日 Kieán Phuùc nguyeân nieân nhò nguyeät caùt nhaät” (trong khoaûng döông lòch töø 17/2 ñeán 26/3 naêm 1884) do Hoà Ñaéc Khieâm phuïng bieân, baøi töïa thöù hai laïc khoaûn “保大十六年中 秋 Baûo Ñaïi thaäp luïc nieân trung thu” (Döông lòch ngaøy 5/10/1941) do Thöôïng thö trí söï Hoà Ñaéc Thaønh phuïng bieân; baøi töïa thöù ba laïc khoaûn “保大十六年十月 既望 Baûo Ñaïi thaäp luïc nieân thaäp nguyeät kyù voïng” (Döông lòch ngaøy 3/12/1941) do Hoà Ñaéc Khaûi phuïng bieân. Ngöôøi trong hoï keå raèng thôøi gian maáy chuïc naêm cuoái theá kyû XX - ñaàu theá kyû XXI, baø con khoâng ai bieát coù gia phaû, gaàn ñaây môùi phaùt hieän caát giaáu treân noùc nhaø thôø. Gia phaû cheùp 12 ñôøi, trong ñoù, Hoà Ñaéc Trung thuoäc ñôøi thöù 10. Theo caùc baøi töïa, thì ngaøi thuûy toå laø Hoà Quaûn Laõnh, ñöôïc laøng toân vinh laøm Khai canh vaø thôø ôû gian chính trung cuûa ñình. Quaûn laõnh (hay quaûn lónh) laø chöùc danh, coøn teân tuoåi vaø haønh traïng ñeàu thaát truyeàn; moái quan heä giöõa ngaøi vaø ñôøi thöù nhaát Hoà Ñaéc Möôøi cuõng khoâng roõ raøng. Chuùng ta ñaõ bieát An Truyeàn laø moät laøng coå, thaønh laäp khoaûng thôøi Traàn-Hoà vôùi teân Noâm “laøng Chuoàn”, thuoäc huyeän Boà Laõng; thôøi Leâ-Maïc thuoäc huyeän Kim Traø (OÂ Chaâu caän luïc); sau naêm 1570 thuoäc huyeän Höông Traø; töø naêm 1835, thuoäc toång Quaûng Xuyeân, huyeän Phuù Vang; töø caùch maïng thaùng Taùm 1945, thuoäc xaõ Phuù Thieän, huyeän Phuù Vang; sau naêm 1958, thuoäc xaõ Phuù An, huyeän Phuù Vang; sau naêm 1975, thuoäc xaõ Phuù An, huyeän
