Mục đích của bài viết này nhằm cung cấp một cái nhìn khái quát về sự tương tác với biển và vai trò của nó đối với cấu trúc và nhịp điệu của lịch sử Thái Lan từ thế kỷ XIII. Nó gợi ý rằng lịch sử Thái Lan là lịch sử của quá trình liên tục và thống nhất của các nỗ lực mở rộng lãnh thổ và tiếp cận với các nguồn lực từ biển. | 104 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 1 (127) . 2016 TÖ LIEÄU NGÖÔØI THAÙI VAØ BIEÅN: QUAÙ TRÌNH TÖÔNG TAÙC, QUAÛN LYÙ VAØ XAÙC LAÄP CHUÛ QUYEÀN BIEÅN TRONG LÒCH SÖÛ THAÙI LAN Vuõ Ñöùc Lieâm* “Coù nhöõng con thuyeàn maønh lôùn vöøa caäp beán buoân baùn Neo laïi ôû cuoái thò traán vôùi caùc caùnh buoàm phaát phôùi Ñuû caùc haøng hoùa baøy baùn laøm cho ngöôøi trong thò traán vui töôi haøi loøng Beân bôø bieån, khu chôï ñoâng nghòt ngöôøi ngoài xuùm laïi vôùi nhau Ñoåi thieác laáy dollars, qua laïi baùn mua Daõy daøi ngöôøi Thaùi, Hoa, AÁn, vaø Java baùn caùc loaïi quaàn aùo hoa vaên Vaø luïa Trung Hoa saëc sôõ. Ngöôøi Thalang (Phuket) aên maëc thaät sang troïng”.(1) Sunthon Phu Daãn nhaäp Muïc ñích cuûa baøi vieát naøy nhaèm cung caáp moät caùi nhìn khaùi quaùt veà söï töông taùc vôùi bieån vaø vai troø cuûa noù ñoái vôùi caáu truùc vaø nhòp ñieäu cuûa lòch söû Thaùi Lan töø theá kyû XIII. Noù gôïi yù raèng lòch söû Thaùi Lan laø lòch söû cuûa quaù trình lieân tuïc vaø thoáng nhaát cuûa caùc noã löïc môû roäng laõnh thoå vaø tieáp caän vôùi caùc nguoàn löïc töø bieån. Ñeán thôøi sô kyø caän ñaïi, bieån ñaõ ñoùng moät vai troø coát yeáu ñoái vôùi söï thònh vöôïng cuûa caùc vöông quoác ngöôøi Thaùi. Bieån ñaõ aûnh höôûng saâu saéc ñeán tieán trình phaùt trieån cuûa lòch söû Thaùi Lan, caáu truùc chính trò, xaõ hoäi, vaø caùch thöùc xaõ hoäi Thaùi Lan giao löu vaø töông taùc vôùi beân ngoaøi. Cuoái cuøng, noù gôïi yù raèng Thaùi Lan ñaõ söû duïng thaønh coâng söï töông taùc vôùi bieån vaø moâi tröôøng bieån ñeå tìm kieám cô hoäi vaø caùc ñoái saùch kheùo leùo ñeå töông taùc vôùi caùc quyeàn löïc haøng haûi khaùc, nhaèm baûo veä, duy trì söï thònh vöôïng, choáng laïi caùc nguy cô ñe doïa töø beân ngoaøi vaø cuûng coá neàn ñoäc laäp. Tuy raèng noã löïc naøy traûi qua moät quaù trình laâu daøi vôùi caùc hieäp öôùc baát bình ñaúng vaø quaù trình “töï thöïc daân hoùa” (self-colonialization, nhö caùch noùi cuûa ngöôøi Thaùi), nhöng roõ raøng moät chieán
