Trong công trình này, các tác giả bước đầu nghiên cứu đánh giá mức phông phóng xạ tự nhiên có trong phân bón tiêu thụ tại Việt Nam và đất trồng bằng hệ phổ kế gamma phông thấp HPGe. Từ đó đánh giá sự tương quan giữa hoạt độ phóng xạ trong phân bón và đất trồng, cũng như có kết luận ban đầu về mức độ phơi chiếu phóng xạ từ đất do sử dụng phân bón tại khu vực khảo sát. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 6(84) năm 2016 _ BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU MỨC PHÔNG PHÓNG XẠ GAMMA TRONG CÁC LOẠI PHÂN BÓN VÀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP TẠI VIỆT NAM SỬ DỤNG HỆ PHỔ KẾ GAMMA HPGe TRƯƠNG THỊ HỒNG LOAN*, VÕ VĂN ANH HÂN** , VŨ NGỌC BA***, TRƯƠNG HỮU NGÂN THY***, HUỲNH THỊ YẾN HỒNG**, LÊ CÔNG HẢO* TÓM TẮT Trong công trình này, chúng tôi bước đầu nghiên cứu đánh giá mức phông phóng xạ tự nhiên có trong phân bón tiêu thụ tại Việt Nam và đất trồng bằng hệ phổ kế gamma phông thấp HPGe. Từ đó đánh giá sự tương quan giữa hoạt độ phóng xạ trong phân bón và đất trồng, cũng như có kết luận ban đầu về mức độ phơi chiếu phóng xạ từ đất do sử dụng phân bón tại khu vực khảo sát. Từ khóa: phân bón, đồng vị phóng xạ, đất nông nghiệp. ABSTRACT An initial study of the gamma radiation background in fertilizers and agricultural soil in Vietnam using the HPGe Gamma spectroscopy In this study the natural radiation backgrounds in fertilizers consumed in Vietnam and in agricultural soil are initially assessed using low level HPGe gamma spectroscopy. The correlation between radioactivities in fertilizers and radioactivities in soil were evaluated. The initial conclusion about the level of radiation exposure in the surveyed agricultural soil were reported. Keywords: fertilizer, radioisotopes, agricultural soil. 1. Giới thiệu Trong hoạt động sản xuất nông nghiệp, phân bón là một trong những nguyên liệu quan trọng và được sử dụng với một lượng khá lớn hàng năm. Phân bón đã góp phần đáng kể làm tăng năng suất cây trồng, chất lượng nông sản. Tuy nhiên, trong công trình của R. Lambert [6] cho thấy mặt tiêu cực của phân bón là làm ô nhiễm vùng đất canh tác do các kim loại vi lượng và chất phóng xạ tự nhiên. Thật vậy, phân bón hóa học, chủ yếu là hợp chất có tên thương mại NPK và NPKs. Đá phosphate là nguyên liệu ban đầu cho tất cả các sản phẩm phosphate này, bao gồm cả phân bón phosphate.
