Nội dung chính của bài viết là mối quan hệ giao lưu giữa Việt Nam với Thái Lan trong bối cảnh khu vực hóa ngày càng gia tăng đã dẫn tới một số hình thức thờ cúng của người Thái Lan, tiêu biểu là tượng thần Phra Phrom (Brahma), Nang Kwak, xuất hiện trong các ngôi chùa Khmer ở Nam Bộ và trở thành đối tượng thờ cúng của một số người Việt, người Hoa ở Miền Nam. | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 7 - 2015 87 PHAN ANH TÚ* ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC THỜ CÚNG PHRA PHROM VÀ NANG KWAK Ở NAM BỘ TRONG BỐI CẢNH GIAO LƯU KHU VỰC Tóm tắt: Mối quan hệ giao lưu giữa Việt Nam với Thái Lan trong bối cảnh khu vực hóa ngày càng gia tăng đã dẫn tới một số hình thức thờ cúng của người Thái Lan, tiêu biểu là tượng thần Phra Phrom (Brahma), Nang Kwak, xuất hiện trong các ngôi chùa Khmer ở Nam Bộ và trở thành đối tượng thờ cúng của một số người Việt, người Hoa ở Miền Nam. Bài viết phân tích chức năng, ý nghĩa việc thờ thần Phra Phrom và Nang Kwak; lý giải vì sao hiện tượng thờ cúng này hiện diện ở Việt Nam. Từ khóa: Phra Phrom, Nang Kwak, Khmer, tôn giáo, Thái Lan, Việt Nam. 1. Dẫn nhập Mặc dù Phật giáo Nguyên thủy (Theravada Buddhism) là tôn giáo chính ở Thái Lan nhưng trong đời sống tâm linh, người Thái luôn chịu sự chi phối bởi một hệ thống thần linh Bàlamôn giáo và những vị thần trong tôn giáo bản địa. Phra là tên gọi của những vị thần dạng này. Họ không phải là những hóa thân hay nhân vật tiền kiếp của Đức Phật Thích Ca Mầu Ni (Sakyamuni) nhưng lại tác động lớn đến nghi thức thờ cúng của người Thái. Người Thái tin rằng, hằng năm mỗi người Thái đều bị kiểm soát bởi những vị Phra nhất định, nên việc cầu cúng rất quan trọng trong nghi lễ vòng đời của họ. Trong số đó, Phra Phrom hoặc Maha Phra Phrom là một trong ba vị thần chủ Bàlamôn giáo được người Thái xem là đại diện cho Đức Phật thuyết pháp cho chư thiên và thế gian. Tượng thần Phra Phrom trong chùa Thái Lan luôn được đặt bên cạnh Đức Phật, đôi khi Phra Phrom còn được thể hiện trong vai trò thần bảo vệ hướng Nam của ngôi chùa Phật giáo Theravada. * . Khoa Văn hóa học, Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh. Nghiên cứu Tôn giáo. Số 7 - 2015 88 Ngoài thần Phra Phrom, người Thái còn thờ Nang Kwack, nữ thần tài lộc mang lại may mắn cho việc buôn bán ở các cửa hiệu hay trung tâm thương mại. Bà được thể hiện trong hình dáng của một mỹ nữ, ngồi bó gối trên bệ hoa sen hoặc .
