Nội dung chính của bài viết nêu lên dưới sự tác động của thiên nhiên, của bàn tay con người nên nhiều di tích đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng và qua đó cần có sự quan tâm của các cấp chính quyền, các cơ quan hữu quan và đặc biệt là của người dân địa phương trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích quý giá này trong giai đoạn hiện nay. | BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ CÁC DI TÍCH THUỘC PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT TRẦN ĐỨC NGUYÊN Tóm tắt Phòng tuyến sông Như Nguyệt là địa danh nổi tiếng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc, ghi dấu chiến thắng oanh liệt của quân và dân nhà Lý chống Tống năm 1077. Các di tích, địa điểm liên quan đến phòng tuyến vẫn tồn tại đến ngày nay và chứa đựng nhiều giá trị to lớn. Tuy nhiên, trải thời gian, dưới sự tác động của thiên nhiên, của bàn tay con người nên nhiều di tích đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vấn đề đặt ra là cần có sự quan tâm của các cấp chính quyền, các cơ quan hữu quan và đặc biệt là của người dân địa phương trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích quý giá này trong giai đoạn hiện nay. Bắc Ninh ngày nay – xưa là xứ Kinh Bắc, một vùng đất có truyền thống văn hiến lâu đời. Đặc biệt đây chính là nơi phát tích của vương triều nhà Lý – triều đại phong kiến đầu tiên của nhà nước quân chủ Đại Việt độc lập. Với hơn 200 năm phát triển rực rỡ về nhiều mặt, triều đại nhà Lý đã để lại cho thế hệ sau một khối lượng di sản văn hóa đồ sộ, mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa. Hiện nay trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có khoảng 131 di tích có liên quan đến triều đại Lý. Trong số các di tích này có thể chia thành các nhóm như: các di tích thờ các vị thần liên quan đến nhà Lý (các vị thần trong truyền thuyết, thần tích có công phò vua, giúp nước); các di tích thờ các danh nhân, danh tướng thời Lý; các di tích liên quan đến quê ngoại nhà Lý; các di tích liên quan đến chiến thắng tại phòng tuyến sông Như Nguyệt (sông Cầu ngày nay) trong kháng chiến chống Tống năm 1077 Trong khuôn khổ bài viết, chúng tôi không thể giới thiệu được toàn bộ hệ thống di tích trên mà chỉ đề cập đến các di tích lịch sử - văn hóa có liên quan trực tiếp đến chiến thắng tại phòng tuyến sông Như Nguyệt của quân và dân nhà Lý trong cuộc kháng chiến chống giặc Tống xâm lược. Về chiến thắng tại phòng tuyến sông Như Nguyệt trong cuộc kháng chiến chống Tống năm 1077, Đại Việt sử ký toàn thư có .
