Nội dung chính của bài viết là phân tích Nhịp thơ và giá trị nghệ thuât của nhịp trong ca dao lục bác xứ Nghệ,những tiêu chí ngắt nhịp thơ nên làm sao cho vừa có thể xác định được nhịp cố định, vừa có thể giải thích được nhịp cảm hứng biến tấu tự do. | 30 ng«n ng÷ & ®êi sèng sè 7 (177)-2010 Ng«n ng÷ víi v¨n ch−¬ng nhÞp th¬ vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña nhÞp trong ca dao lôc b¸t xø nghÖ hå thÞ thu hµ (ThS, §¹i häc V¨n ho¸ Hµ Néi) 1. ã có nhi u tác gi n i ti ng bàn v nh p c a thơ, tuy nhiên vi c xác nh tiêu chí ng t nh p v n chưa th t th ng nh t. Cũng như các b n nh c có nh p c nh và nh p bi n t u do c m h ng riêng c a ngư i trình di n, thơ cũng có nh p c nh và nh p bi n t u ít nhi u t do. B i v y, nh ng tiêu chí ng t nh p thơ nên làm sao cho v a có th xác nh ư c nh p c nh, v a có th gi i thích ư c nh p c m h ng bi n t u t do. Chúng tôi s d ng các tiêu chí sau ây: - o n âm ti ng Vi t có hai nhóm thanh b ng, tr c: o n âm là t h p c a m t s âm ti t (có trư ng g n b ng nhau), thư ng là hai âm ti t k ti p nhau trong câu thơ sao cho thanh c a âm ti t cu i c a o n âm i trư c p i b ng tr c v i thanh c a âm ti t cu i c a o n âm i sau. Nhi u nhà nghiên c u ã bàn v các o n âm trong thơ ti ng Vi t. ây, chúng tôi ch nói v quan h gi a o n âm và cách ng t nh p. Nói chung, s ng t nh p ư c ánh d u b ng s ng ng ngh t m th i dài ng n khác nhau cu i m t nh p. V nguyên t c, ch ng t nh p thư ng trùng v i ranh gi i gi a các o n âm. - Nh p chu n c a m i th thơ: Chưa nói n thơ t do, các th thơ c i n Vi t Nam t thơ b n ch (âm ti t), năm ch , sáu ch , b y ch , th t ngôn bát cú, song th t l c bát, thơ tám ch (trong hát nói) u có nh p chu n. Nh p chu n là cách ng t nh p có tính u n trong nh ng bài thơ cùng m t th . Nh p chu n ư c nh b ng s phân b các o n âm trong câu thơ. - Ng nghĩa: theo tiêu chí này thì m i o n nh p ph i b o m tính tr n v n tương i v ng nghĩa. N u ng t theo nh p chu n là ng t nh p bình thư ng. Nh p bình thư ng s c di n t không cao. Cũng như các y u t phong cách h c khác, nh p b t thư ng là nh p vư t chu n có s c di n t m nh n m trong ý nh th m mĩ c a nhà thơ, tr trư ng h p ngư i vi t v ng v . Chính tiêu chí ng nghĩa quy t nh tính b t thư ng c a nh p, giúp ngư i c thơ nh n ra ch b t thư ng c a nh p. Các th thơ c i n u có
