Trong bài báo này tác giả đề xuất áp dụng một số chỉ số môi trường để đánh giá các tác động tích lũy của hệ thống đến hệ sinh thái (HST) dòng chính sông Ba và đề xuất giải pháp định hướng bảo vệ môi trường và giảm thiểu các tác động tiêu cực chính. | BÀI BÁO KHOA HỌC ÁP DỤNG CÁC CHỈ SỐ MÔI TRƯỜNG ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG TÍCH LŨY CỦA HỆ THỐNG HỒ CHỨA BẬC THANG ĐẾN HỆ SINH THÁI DÒNG CHÍNH SÔNG BA Nguyễn Văn Sỹ1, Lê Đình Thành1 Tóm tắt: Lưu vực sông (LVS) Ba là một trong số 11 LVS liên tỉnh ở Việt Nam có hệ thống hồ chứa bậc thang (HCBT) thủy điện và thủy lợi với Quy trình vận hành đã được Chính phủ phê duyệt. Hệ thống HCBT trên dòng chính LVS Ba thời gian qua đã mang lại rất nhiều lợi ích kinh tế xã hội nhưng cũng đã gây ra các tác động môi trường rất phức tạp nên rất cần có nghiên cứu, đánh giá để có giải pháp quản lý phù hợp nhằm phát huy những mặt tích cực, phòng ngừa các rủi ro và giảm thiểu những tác động tiêu cực. Trong bài báo này tác giả đề xuất áp dụng một số chỉ số môi trường để đánh giá các tác động tích lũy của hệ thống đến hệ sinh thái (HST) dòng chính sông Ba và đề xuất giải pháp định hướng bảo vệ môi trường và giảm thiểu các tác động tiêu cực chính. Từ khóa: lưu vực sông Ba, hồ chứa bậc thang, chỉ số môi trường, tác động tích lũy, hệ sinh thái sông. 1. HỆ THỐNG HỒ CHỨA BẬC THANG TRÊN LƯU VỰC SÔNG BA Quy hoạch thủy điện LVS Ba đã được rà soát điều chỉnh năm 2004, đã đề xuất xây dựng hệ thống thủy điện bậc thang trên dòng chính và các sông nhánh lớn. Hiện nay trên lưu vực đã xây dựng nhiều công trình thủy lợi, thủy điện vừa và lớn. Tuy nhiên, số lượng hồ chứa có khả năng điều tiết là rất ít so với các đập dâng nên đã có những tác động đáng kể làm suy giảm dòng chảy tự nhiên của sông ở hạ du trong mùa cạn. Điều này là chưa hợp lý và không đảm bảo bền vững môi trường (Cục Quản lý Tài nguyên nước và Trung tâm Thủy Văn ứng dụng và kỹ thuật môi trường - Trường Đại học Thủy Lợi, 2010). Các hồ chứa thủy điện trên dòng chính sông Ba hình thành hệ thống hồ chứa bậc thang như ở hình 1. Các thông số kỹ thuật chính của hệ thống HCBT trên dòng chính LVS Ba như trong bảng 1. Hình 1. Sơ đồ hệ thống hồ chứa bậc thang trên dòng chính sông 1 Trường Đại học Thủy lợi. 108 KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ .
