Luận án nhằm nghiên cứu xác định khả năng xâm nhiễm, gây hại của nấm B. oryzae trên hạt giống lúa và các giải pháp phòng chống bệnh tại các tỉnh phía Bắc và ven biển miền Trung Việt Nam. chi tiết nội dung tóm tắt luận án. | PHẦN 1. MỞ ĐẦU . Tính cấp thiết của đề tài Không dễ để nhận thấy nấm Bipolaris oryzae (B. oryzae) gây hại trên hạt giống hay lây nhiễm làm giảm sản lượng của cây trồng ở trên đồng ruộng, tuy nhiên có thể nhận thấy nấm bệnh đã phá hủy biểu mô của hạt, làm giảm sức sống của cây mầm (Neergaard, 1966). B. oryzae là nấm gây hại hạt giống lúa tiêu biểu có thể tồn tại bên trong hạt rất nhiều năm, nấm có thể gây chết cây mầm hoặc gây ra vết bệnh trên cây mầm (Ou, 1985). B. oryzae có thể tồn tại trên cây lúa ở tất cả các giai đoạn phát triển, có thể gây hại trên lá mầm, phiến lá, bẹ lá, cổ bông, phôi và hạt. Trên cây mạ nhiễm B. oryzae có thể gây ra các triệu chứng thối vòng quanh lá mầm hoặc làm biến dạng lá sơ cấp và thứ cấp. B. oryzae cũng có thể xâm nhập vào hạt qua lớp vỏ hạt, là nguyên nhân gây ra “pecky rice” một thuật ngữ chỉ hạt bị đốm và biến màu (Webster and Gunnel, 1992). Nấm B. oryzae đã không được chú ý nhiều trong thời gian gần đây do không gây thiệt hại nặng về năng suất và kinh tế, B. oryzae cũng không gây thành dịch hại như một số loài nấm khác, tuy nhiên B. oryzae được coi là nấm gây bệnh trên lúa của nông dân nghèo ở những vùng đất bị khô hạn và đất nghèo dinh dưỡng (Zadoks, 2002). Theo kết quả khảo nghiệm và kiểm nghiệm giống cây trồng hàng năm từ năm 1998 đến 2008 của Trung tâm khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng Quốc gia, Trung tâm đã nghiên cứu các mẫu hạt giống không đạt chỉ tiêu chất lượng nảy mầm theo quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam tại phòng Bệnh hạt giống. Kết quả nghiên cứu cho thấy trong số các loại nấm xuất hiện, B. oryzae là loài nấm đã được tìm thấy trên toàn bộ các mẫu hạt giống này với tỷ lệ tương đối cao và là nguyên nhân chính gây ra tỷ lệ nảy mầm thấp, hạt bị chết, cây mầm không bình thường và cây mầm không bình thường. Các nghiên cứu của Trường Đại học Cần Thơ, Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long đã cho rằng B. oryzae có ảnh hưởng tới tỷ lệ nảy mầm của hạt giống lúa và giai đoạn mạ trên đồng ruộng tại các tỉnh phía Nam. Các nghiên
