Nghiên cứu văn hóa đạo đức nói chung và văn hóa đạo đức Phật giáo nói riêng có ý nghĩa thực tiễn quan trọng bởi các công trình nghiên cứu về văn hóa đạo đức Phật giáo dưới góc độ tôn giáo, đặc biệt vấn đề thực hành tôn giáo vẫn còn ít. Bài viết phân tích một số giá trị và chuẩn mực của đạo đức Phật giáo qua các giáo lý và các nghi lễ Phật giáo. | TRIẾT - LUẬT - TÂM LÝ - XÃ HỘI HỌC Phan Thị Lan Giá trị và chuẩn mực của văn hóa đạo đức Phật giáo Phan Thị Lan * Tóm tắt: Nghiên cứu văn hóa đạo đức nói chung và văn hóa đạo đức Phật giáo nói riêng có ý nghĩa thực tiễn quan trọng bởi các công trình nghiên cứu về văn hóa đạo đức Phật giáo dưới góc độ tôn giáo, đặc biệt vấn đề thực hành tôn giáo vẫn còn ít. Bài viết phân tích một số giá trị và chuẩn mực của đạo đức Phật giáo qua các giáo lý và các nghi lễ Phật giáo. Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học để nhìn nhận và đánh giá khách quan sự đóng góp của văn hóa đạo đức Phật giáo đối với văn hóa đạo đức truyền thống Việt Nam. Từ khóa: Giá trị; văn hóa; đạo đức; chuẩn mực; Phật giáo. 1. Mở đầu Văn hóa đạo đức là nền tảng tinh thần xã hội. Một xã hội sẽ suy yếu và sụp đổ nếu không có một nền tảng tinh thần vững chắc. Văn hóa đạo đức biểu hiện trình độ và tính chất nhân văn của nền văn hóa ở mỗi cộng đồng, mỗi thời đại khác nhau [9, ]. Ở nước ta hiện nay, nền kinh tế có sự tăng trưởng vượt bậc, đời sống của người dân được nâng cao. Song, mặt trái của kinh tế thị trường cũng đã làm nảy sinh sự lệch chuẩn đạo đức ở một bộ phận người dân (coi thường các giá trị văn hóa đạo đức dân tộc, chạy theo lối sống thực dụng, cá nhân vị kỷ.), đang gây hại đến thuần phong mỹ tục của dân tộc. Sự suy thoái về đạo đức, lối sống đang diễn ra ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Không ít người vì đồng tiền và danh vị mà chà đạp lên tình nghĩa gia đình, quan hệ thầy trò, đồng chí, đồng nghiệp. Trước thực trạng đó chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu làm rõ các loại hình văn hóa đạo đức đã tồn tại lâu đời ở Việt Nam, trong đó có văn hóa đạo đức Phật giáo. Nghiên cứu về văn hóa đạo đức Phật giáo không chỉ giúp chúng ta nhìn nhận và đánh giá khách quan sự đóng góp của Phật giáo đối với văn hóa đạo đức truyền thống Việt Nam, mà còn trên cơ sở đó kịp thời đưa ra những giải pháp khắc phục sự lệch chuẩn đạo đức ở một bộ phận người dân hiện nay. 2. Giá trị đạo đức Phật giáo(*) Phật .
