Mỗi dân tộc thiểu số có những sắc thái riêng trong sinh hoạt tín ngưỡng, song có thể nhận diện đời sống tín ngưỡng của đồng bào qua một số loại hình, như: thờ cúng tổ tiên, tín ngưỡng liên quan đến cộng đồng, tín ngưỡng liên quan đến tự nhiên, tín ngưỡng liên quan đến sản xuất và tín ngưỡng liên quan đến vòng đời người. | THÔNG TIN - TƯ LIỆU KHOA HỌC Hoàng Thị Lan Tín ngưỡng của các dân tộc thiểu số ở miền núi phía bắc Việt Nam Hoàng Thị Lan * Tóm tắt: Khu vực miền núi phía bắc Việt Nam có cộng đồng dân cư khá đa dạng, gồm hơn 30 dân tộc; trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm hơn 60% dân số. Đồng bào các dân tộc thiểu số ở khu vực này có đời sống tâm linh, tín ngưỡng khá phong phú đa dạng. Đa phần các tộc người thiểu số ở khu vực đều theo tín ngưỡng đa thần. Mỗi dân tộc thiểu số có những sắc thái riêng trong sinh hoạt tín ngưỡng, song có thể nhận diện đời sống tín ngưỡng của đồng bào qua một số loại hình, như: thờ cúng tổ tiên, tín ngưỡng liên quan đến cộng đồng, tín ngưỡng liên quan đến tự nhiên, tín ngưỡng liên quan đến sản xuất và tín ngưỡng liên quan đến vòng đời người. Từ khóa: Tín ngưỡng; dân tộc thiểu số; khu vực miền núi phía bắc. 1. Mở đầu Khu vực miền núi phía bắc của Việt Nam bao gồm các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hoà Bình, Tuyên Quang, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Giang và khu vực phía Tây Thanh Hóa, Nghệ An. Khu vực này có cộng đồng dân cư khá đa dạng, gồm hơn 30 dân tộc khác nhau, như: Kinh, Thái, Mường, Mông, Dao, Tày, Nùng, Khơ Mú, Giáy, Hà Nhì, Lào, Lự, Cống, Si La, Sán Dìu,. trong đó, đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm hơn 60% dân số, với các dân tộc thiểu số đông dân, bao gồm: Tày, Thái, Mường, Mông, Nùng, Dao. Đồng bào các dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi phía bắc có đời sống tâm linh, tín ngưỡng khá phong phú đa dạng. Đa phần các tộc người thiểu số đều theo tín ngưỡng đa thần. Có thể khái quát một số loại hình tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi phía bắc như sau: 2. Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên Thờ cúng tổ tiên là một tín ngưỡng, một tập tục truyền thống có vị trí hết sức đặc biệt trong đời sống tinh thần của nhiều cộng đồng dân tộc trên thế giới. Ý thức “con người có tổ, có tông” được bảo tồn trong cõi tâm linh và lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác với niềm tin rằng tổ tiên mình
