Thơ của Nguyễn Duy đưa tâm hồn ta trở về với những giá trị văn hoá đã toả bóng hàng ngàn năm trong tâm hồn dân tộc. Cảm xúc trong thơ ông được bắt nguồn từ những điều bình dị nhất trong cuộc sống hàng ngày, được kết tinh bằng một tư duy sắc sảo, tình cảm chân thành, được thăng hoa bởi lớp ngôn từ, hình ảnh quen thuộc cùng lối kết cấu riêng, độc đáo. | THÔNG TIN - TƯ LIỆU KHOA HỌC Nguyễn Văn Hùng Làng quê Việt Nam trong thơ lục bát của Nguyễn Duy Nguyễn Văn Hùng * Tóm tắt: Thơ của Nguyễn Duy đưa tâm hồn ta trở về với những giá trị văn hoá đã toả bóng hàng ngàn năm trong tâm hồn dân tộc. Cảm xúc trong thơ ông được bắt nguồn từ những điều bình dị nhất trong cuộc sống hàng ngày, được kết tinh bằng một tư duy sắc sảo, tình cảm chân thành, được thăng hoa bởi lớp ngôn từ, hình ảnh quen thuộc cùng lối kết cấu riêng, độc đáo. Ông đã tạo tác nhiều biểu trưng về làng quê với những hình ảnh thân thuộc, xúc động, chân thực từ cái nhìn sinh thái, điểm nhìn văn hóa tâm linh, cái nhìn nhân văn, bằng chất liệu dân gian truyền thống của thể thơ lục bát và ca dao, dân ca. Khám phá về làng quê Việt Nam trong thơ lục bát Nguyễn Duy, chúng ta như thêm yêu mảnh đất nơi ta sinh ra, thêm quý từng gương mặt lam lũ, chắt chiu những khoảnh khắc giản dị đời thường, và nhắc nhở nhau bảo tồn, giữ gìn nét văn hóa dân tộc. Từ khóa: Nguyễn Duy; thơ lục bát; bản sắc văn hóa; làng quê; Việt Nam. 1. Nguyễn Duy và hành trình trở về cội nguồn Trong đời sống văn hóa người Việt Nam, hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình đã in sâu vào tâm khảm mỗi người như một trong những hình ảnh gần gũi và thiêng liêng nhất khi hướng về cội nguồn. Tự bao đời, những hình ảnh quen thuộc ấy cứ lặng lẽ đi vào thơ ca, trở thành nguồn suối mát nuôi dưỡng, tắm gội và truyền cảm hứng cho người nghệ sĩ thăng hoa trong những sáng tác chuyên chở hồn dân tộc. Từ những câu ca dao, dân ca, những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết, những áng thơ văn của Trần Nhân Tông, Trần Quang Khải, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến, những bài Thơ Mới của Huy Cận, Nguyễn Bính, Hàn Mặc Tử, Tế Hanh, những sáng tác thơ ca cách mạng của Hồng Nguyên, Hoàng Trung Thông, Trần Đăng Khoa, Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh, Hoàng Cầm, Hữu Thỉnh đến những vần thơ lục bát sau này của Đồng Đức Bốn, Phạm Công Trứ, Nguyễn Duy., tất cả đã vẽ nên bức tranh làng quê đa thanh, đa sắc, đa tình, tạo tác các hằng .
