Nguyễn Trãi là người có những tư tưởng sâu sắc về vai trò và nội dung của giáo dục. Tư tưởng của Nguyễn Trãi về giáo dục phù hợp với các chuẩn mực của Nho giáo. Nhiều nội dung trong tư tưởng về giáo dục của ông có giá trị đối với sự nghiệp giáo dục, xây dựng văn hoá, con người Việt Nam hiện nay. | CHÍNH TRỊ - KINH TẾ HỌC Nguyễn Bá Cường Tư tưởng của Nguyễn Trãi về giáo dục Nguyễn Bá Cường * Tóm tắt: Nguyễn Trãi là người có những tư tưởng sâu sắc về vai trò và nội dung của giáo dục. Tư tưởng của Nguyễn Trãi về giáo dục phù hợp với các chuẩn mực của Nho giáo. Nhiều nội dung trong tư tưởng về giáo dục của ông có giá trị đối với sự nghiệp giáo dục, xây dựng văn hoá, con người Việt Nam hiện nay. Từ khóa: Nguyễn Trãi; giáo dục; đạo đức; Nho giáo. 1. Mở đầu Nguyễn Trãi (1380 - 1442) có một vị trí đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của lịch sử dân tộc và lịch sử tư tưởng Việt Nam. Ông đã đặt cơ sở cho tư tưởng cứu nước, giải phóng dân tộc và xây dựng triều đại mới Lê sơ, triều đại được coi là cực thịnh của chế độ phong kiến nước ta. Điều đó thể hiện ở những cống hiến hết sức to lớn của ông trên các lĩnh vực chính trị, quân sự, triết học, văn hoá, lịch sử, địa lí, ngoại giao, nghệ thuật. Trong hệ thống tư tưởng của Nguyễn Trãi, vấn đề con người và giáo dục con người được ông quan tâm trước nhất. Ông cho rằng, ở mọi thời đại, tư tưởng và chính sách giáo dục con người, trọng dụng nhân tài có tác động trực tiếp và sâu sắc tới sự phát triển của đất nước. Đã có một số tác giả nghiên cứu về tư tưởng giáo dục của Nguyễn Trãi ở các phương diện và mức độ khác nhau [6, , 13]. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi góp phần làm rõ thêm tư tưởng của Nguyễn Trãi về giáo dục, qua đó khẳng định thêm những giá trị trong tư tưởng của ông đối với sự nghiệp giáo dục con người Việt Nam hiện nay. 2. Tư tưởng Nguyễn Trãi về vai trò của giáo dục Nguyễn Trãi đánh giá rất cao vai trò của giáo dục đối với sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng và phát triển xã hội. Điều đó được thể hiện ở những công việc đào tạo con người, trọng dụng nhân tài, giữ gìn và phát huy đạo đức, hoàn thiện nhân tâm. Ông thừa nhận giáo dục có vai trò đào tạo nên lớp người có lí tưởng cống hiến cho đất nước; giáo dục là con đường tạo ra những sức mạnh vật chất cho xã hội, tạo ra “thợ tốt”, “thầy .
