Thông qua việc phân tích các tri thức, kinh nghiệm dân gian ở một số cộng đồng, bài viết chỉ ra rằng các tộc người có nhiều cách để nhận biết, dự báo diễn biến thời tiết, đưa ra phương thức ứng phó hiệu quả, bền vững. Dựa vào đặc điểm bất thường tự nhiên xung quanh hay vận hành cơ chế quản lý, sử dụng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên dựa vào cộng đồng là những ví dụ rõ nét. Vì thế, tri thức tộc người là nguồn tư liệu quý báu và cần phải được tham khảo, vận dụng trong việc xây dựng chính sách phòng chống thiên tai, nhất là trong bối cảnh biến đối khí hậu (BĐKH) đang diễn ra nhanh chóng hiện nay. | Tri thức tộc người trong dự báo và ứng phó với biến đổi khí hậu ở Việt Nam Nguyễn Công Thảo1 1 Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Email: writervn@ Nhận ngày 23 tháng 3 năm 2017. Chấp nhận đăng ngày 7 tháng 4 năm 2017. Tóm tắt: Thông qua việc phân tích các tri thức, kinh nghiệm dân gian ở một số cộng đồng, bài viết chỉ ra rằng các tộc người có nhiều cách để nhận biết, dự báo diễn biến thời tiết, đưa ra phương thức ứng phó hiệu quả, bền vững. Dựa vào đặc điểm bất thường tự nhiên xung quanh hay vận hành cơ chế quản lý, sử dụng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên dựa vào cộng đồng là những ví dụ rõ nét. Vì thế, tri thức tộc người là nguồn tư liệu quý báu và cần phải được tham khảo, vận dụng trong việc xây dựng chính sách phòng chống thiên tai, nhất là trong bối cảnh biến đối khí hậu (BĐKH) đang diễn ra nhanh chóng hiện nay. Từ khóa: Biến đổi khí hậu, tri thứ c tô ̣c người, tà i nguyên. Phân loa ̣i ngà nh: Dân tô ̣c ho ̣c Abstract: Via the analysis of the folk knowledge and experiences among communities, the author points out that ethnic groups have many ways to forecast the weather and adapt in an effective and sustainable manner. Vivid examples are their base on the abnormal changes in the surrounding environment and operation of community-based mechanisms of natural resource management and utilisation. Ethnic knowledge is therefore a precious source of materials that needs studying and applying in the development of natural disaster prevention and control policies, especially in the current context of rapid climate change. Keywords: Climate change, ethnic knowledge, resources. Subject Classification: Ethnology 1. Đặt vấn đề Tri thức tộc người (TTTN) hay còn gọi là tri thức bản địa là tập hợp kinh nghiệm, thế 24 ứng xử, thực hành của con người đối với môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, được vận dụng trong sản xuất, sinh hoạt, được đúc kết lại qua nhiều thế hệ [7]. Dựa Nguyễn Công Thả o trên những trải nghiệm thực tế, TTTN .
