Nội dung bài viết ở góc độ cá nhân là tu tâm dưỡng tính của nhà nho; ở góc độ xã hội, là dấn thân nhập thế để trì quốc, thực hiện “công nghiệp trị bình” cứu độ chúng sinh, và cũng chính là con đường hướng tới Niết bàn, giải thoát cho nhân quần khỏi khổ đau. Tựu trung lại, con đường làm Phật không sai khác với con đường vươn tới Thánh nhân của Nho gia. Trong tương quan Nho - Phật, các vấn đề chính trị nhân sinh của Nho gia được bổ sung thêm chiều sâu và những sắc thái mới mẻ, phong phú khi được soi chiếu qua góc nhìn bản thể luận và nhận thức luận của Thiền Phật giáo. | Tư tưởng chính trị và xã hội của Ngô Thì Nhậm Hoàng Thị Thơ1, Trần Thị Thúy Ngọc1 1 Viện Triết học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Email: hopminhtho@ Nhận ngày 22 tháng 9 năm 2017. Chấp nhận đăng ngày 16 tháng 10 năm 2017. Tóm tắt: Ngoài những vấn đề siêu hình học trừu tượng, thiết lập nên nguyên tắc trật tự cho vũ trụ nhân sinh như Sắc, Không, Lý, Dục, “Trúc Lâm tông chỉ nguyên thanh” còn mang tới quan niệm nhập thế của Thiền Phật giáo theo phong cách mới của Nho giáo. Những tư tưởng về chính trị, xã hội thể hiện trong tác phẩm Thiền học rất độc đáo. “Tân thanh” là tiếng nói mới của nhà Thiền dòng Trúc Lâm đề xướng một lối tu hành “đắc đạo” theo khuynh hướng: ở góc độ cá nhân là tu tâm dưỡng tính của nhà nho; ở góc độ xã hội, là dấn thân nhập thế để trì quốc, thực hiện “công nghiệp trị bình” cứu độ chúng sinh, và cũng chính là con đường hướng tới Niết bàn, giải thoát cho nhân quần khỏi khổ đau. Tựu trung lại, con đường làm Phật không sai khác với con đường vươn tới Thánh nhân của Nho gia. Trong tương quan Nho - Phật, các vấn đề chính trị nhân sinh của Nho gia được bổ sung thêm chiều sâu và những sắc thái mới mẻ, phong phú khi được soi chiếu qua góc nhìn bản thể luận và nhận thức luận của Thiền Phật giáo. Từ khóa: Thiền Trúc Lâm, Nho gia, Phật giáo, nhập thế. Phân loại ngành: Triết học Abstract: In addition to the abstract metaphysical issues that form the order and principles for the outlooks on the world and humans, namely Reality, Emptiness, Rationale, Desire, the “Trúc Lâm tông chỉ nguyên thanh” (the Original Sound of the Tenets of Truc Lam Zen) also brought about the concept of Engaged Zen Buddhism in a new style of Confucianism. The political and social ideas expressed in the work of Zen Buddhism are very unique. “The new sound” is a new voice of Truc Lam Zen that advocates the practicing of the religion to achieve the Way, which is, from the personal aspect, it is the mental training of the Confucian while, from a social perspective, it is
