Luận văn tập trung nghiên cứu về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên và xã hội của Nà Lữ, quá trình lịch sử của vùng đất này cũng như đời sống kinh tế và xã hội của cư dân Nà Lữ trong giai đoạn từ thế kỷ IX đến giữa thế kỷ XIX. | ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN NGUYỄN THỊ HẢI NÀ LỮ (HÒA AN – CAO BẰNG) TỪ THẾ KỶ IX ĐẾN NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam Mã số : 60 22 54 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ HÀ NỘI - 2009 Công trình đƣợc hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHXH & NV – ĐHQG HÀ NỘI Hƣớng dẫn khoa học: NGUYỄN QUANG NGỌC Phản biện 1: TS. NGUYỄN THỊ PHƢƠNG CHI Phản biện 2: ĐÀO TỐ UYÊN Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn tại: TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHXH & NV – ĐHQG HÀ NỘI Vào hồi: . giờ, ngày . tháng 04 năm 2009 Có thể tìm hiểu luận văn tại: TRUNG TÂM THƢ VIỆN ĐH QUỐC GIA HÀ NỘI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nà Lữ là một cánh đồng cổ, nằm trong vùng sản sinh ra nghề nông trồng lúa nước của các dân tộc Tày – Thái. Vì thế, con người đến đây tụ cư từ rất sớm. Trong lịch sử, Nà Lữ là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, quân sự của Cao Bằng – một tỉnh biên giới thuộc “nơi phên dậu thứ tư về phương Bắc” nước ta. Ngay từ thế kỷ IX, Cao Biền đã cho xây dựng thành Nà Lữ, đưa nơi đây trở thành căn cứ quân sự quan trọng của nhà Đường nhằm chống lại quân Nam Chiếu. Vào thế kỷ XI, Nà Lữ lại được chọn là trung tâm cát cứ của cha con Nùng Tồn Phúc, Nùng Trí Cao. Năm 1592, sau khi thất thủ ở Thăng Long, vua tôi nhà Mạc đã chạy lên Cao Bằng tiếp tục củng cố và xây dựng chính quyền cát cứ, đặt kinh đô ở vùng Nà Lữ, Cao Bình. Nhà Mạc đổi xã Nà Lữ thành phường, xây dựng cung điện và tu sửa thành trì. Trong suốt thế kỷ XVII, Nà Lữ luôn là mục tiêu tấn công của quân Lê – Trịnh, hòng lật đổ chính quyền họ Mạc. Năm 1677, Nà Lữ thất thủ, nhà Mạc chạy về Phục Hòa rồi thất bại hoàn toàn, triều đình Lê – Trịnh trực tiếp cai quản Cao Bằng. Từ đó, Nà Lữ không còn là trấn thành nhưng vẫn là trung tâm của châu Thạch Lâm, là căn cứ quân sự của trấn Cao Bằng. Có thể nói, trong khoảng thời gian từ thế kỷ IX đến giữa thế kỷ XIX, Nà Lữ là khu vực thể hiện tập trung nhất những biến động chính trị, xã hội cũng như văn hoá của vùng Cao .
