Luận văn có kết cấu gồm 3 chương. Chương 1: Bối cảnh lịch sử tự nhiên - xã hội và sự phát triển hệ thống cảng bến ở Hải Phòng trước thế kỷ XIX. Chương 2: Quá trình hình thành khu trung tâm kinh tế - thương mại ở hạ lưu sông Cấm (1802 - 1874). Chương 3: Sự ra đời của thành phố cảng Hải Phòng thời kỳ đầu thuộc địa (1875 - 1888). | ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN VŨ ĐƢỜNG LUÂN QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CẢNG THỊ HẢIPHÒNG (TỪ KHỞI NGUỒN ĐẾN NĂM 1888) LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ HÀ NỘI, 2009 3 MỤC LỤC M Ở ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 3 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 4 3. Một số khái niệm và cách tiếp cận 4. Phạm vi nghiên cứu và giới hạn của đề tài 15 5. Các nguồn tƣ liệu 15 6. Phƣơng pháp nghiên cứu 16 7. Bố cục luận văn 16 CHƢƠNG 1: BỐI CẢNH LỊCH SỬ TỰ NHIÊN - XÃ HỘI VÀ SỰ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG CẢNG BẾN Ở HẢI PHÒNG TRƢỚC THẾ KỶ XIX 1. Các đặc điểm địa lý tự nhiên và quá trình phát triển đƣờng bờ biển Hải Phòng hiện đại 19 . Các đặc điểm địa lý tự nhiên 19 . Quá trình hình thành và phát triển của đường bờ biển Hải Phòng hiện đại 21 . Những biến đổi diện mạo một số khu vực cửa sông Hải Phòng 23 2 Quá trình hình thành cộng đồng cƣ dân duyên hải Hải Phòng 28 3. Hệ thống cảng bến ở vùng duyên hải Hải Phòng trƣớc thế kỷ XIX 30 . Vùng cửa sông Bạch Đằng và hệ thống cảng bến ở Hải Phòng 30 thế kỷ X – XV . Dương Kinh và sự phát triển của các trung tâm kinh tế ở Hải Phòng 40 thế kỷ XVI. . Domea, Batsha và sự hưng khởi của hệ thống cảng bến, thương mại 45 ở Hải Phòng thế kỷ XVII – XVIII 4. Tiểu kết CHƢƠNG 2: 54 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH TRUNG TÂM KINH TẾ - THƢƠNG MẠI Ở VÙNG HẠ LƢU SÔNG CẤM (1802 - 1874) 4 1. Hệ thống kinh tế - trao đổi ở miền Bắc Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX 56 . Bối cảnh quốc tế và khu vực 56 . Sự bùng nổ quan hệ kinh tế giữa miền Bắc Việt Nam và miền Nam Trung Quốc 56 . Mạng lưới trao đổi nội địa 64 2. Vùng hạ lƣu sông Cấm và khu vực cửa biển Hải Phòng (1802 - 1874) 70 . Vùng hạ lưu sông Cấm đầu thế kỷ XIX qua tư liệu địa bạ 70 . Tình hình an ninh - chính trị và sự hình thành hệ thống hải phòng 80 . Hoạt động thương mại – trao đổi 87 3. Sự can thiệp của ngƣời Pháp ở Bắc Kỳ và việc mở cửa Hải Phòng cho 96 thƣơng mại. 4. Tiểu kết CHƢƠNG 3: 103 SỰ RA ĐỜI CỦA THÀNH PHỐ
