Bài viết phân tích chính sách bảo hiểm xã hội và an sinh xã hội của Thụy Điển; từ đó rút ra một số bài học cho Việt Nam. Các bài học cần rút ra là: tiếp tục đổi mới và hoàn thiện khung các chính sách bảo hiểm, các công tác tổ chức, triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm, đổi mới mô hình hoạt động, tổ chức bộ máy của các cơ quan bảo hiểm. | Bảo hiểm xã hội ở Thụy Điển. BẢO HIỂM XÃ HỘI Ở THỤY ĐIỂN VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM NGUYỄN VĂN CHIỀU* Tóm tắt: Chính sách bảo hiểm xã hội của Thụy Điển và Việt Nam có những điểm tương đồng, vì đều nhằm bảo đảm sự an toàn về thu nhập cho người lao động, sự ổn định và phát triển xã hội bền vững. Bài viết phân tích chính sách bảo hiểm xã hội và an sinh xã hội của Thụy Điển; từ đó rút ra một số bài học cho Việt Nam. Các bài học cần rút ra là: tiếp tục đổi mới và hoàn thiện khung các chính sách bảo hiểm, các công tác tổ chức, triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm, đổi mới mô hình hoạt động, tổ chức bộ máy của các cơ quan bảo hiểm. Từ khóa: Bảo hiểm xã hội, an sinh xã hội, Thụy Điển, Việt Nam. 1. Chính sách bảo hiểm và an sinh xã hội của Thụy Điển. Thụy Điển là một hình mẫu trong thực hiện chính sách an sinh xã hội (ASXH). Ở đó có sự kết hợp giữa phát triển kinh tế thị trường với đảm bảo ASXH dựa trên các trụ cột là: giáo dục miễn phí; chăm sóc sức khỏe gia đình và trẻ em; bảo hiểm rộng rãi cho những người lao động. Mô hình ASXH của Thụy Điển còn được coi là “Nhà nước phúc lợi xã hội” và "thân thiện với việc làm"(1). Vào những năm 1990, do kinh tế suy thoái, năng suất lao động xã hội giảm và tăng trưởng thấp, mô hình Nhà nước phúc lợi Thụy Điển nói riêng và hệ thống ASXH của nhiều nước đã rơi vào cuộc “khủng hoảng Nhà nước phúc lợi”(2). Trước thực trạng đó, Thụy Điển đã cải cách hệ thống phân phối an sinh, trong đó có các chính sách bảo hiểm như: hạn chế chi tiêu cho ốm đau và thanh toán bảo hiểm bệnh tật, cải cách phúc lợi thất nghiệp, cải cách điều kiện, tiêu chuẩn, chỉ số và tổ chức hệ thống bảo hiểm hưu trí mới (1994), thực hiện các biện pháp kiểm tra thu nhập của một số đối tượng đến tuổi nghỉ hưu (1997), áp dụng mức lương hưu cơ bản thấp hơn cho những đối tượng nghỉ hưu có gia đình và giảm 6% lợi ích hưu trí ban đầu (1998 - 1999), cải cách hệ thống bảo hiểm thất nghiệp mang tính giới hạn hơn (2000)(3), Mặc dù đã có những điều chỉnh như trên,