Trong Triết học phương Tây hiện đại, chủ nghĩa thực chứng, triết học tôn giáo và chủ nghĩa hiện sinh là ba trường phái hình thành nên “cỗ xe tam mã”. Ra đời và phát triển trong điều kiện xã hội hiện đại đầy rẫy khủng hoảng, triết học hiện sinh đi sâu phản ánh những vấn đề nan giải của cá nhân con người trong điều kiện văn minh công nghiệp do có sự thống trị của chủ nghĩa duy lý trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. | TƯ TƯỞNG VỀ TRÁCH NHIỆM TRONG TRIẾT HỌC HIỆN SINH * TRẦN THỊ ĐIỂU Trong Triết học phương Tây hiện đại, chủ nghĩa thực chứng, triết học tôn giáo và chủ nghĩa hiện sinh là ba trường phái hình thành nên “cỗ xe tam mã”. Ra đời và phát triển trong điều kiện xã hội hiện đại đầy rẫy khủng hoảng, triết học hiện sinh đi sâu phản ánh những vấn đề nan giải của cá nhân con người trong điều kiện văn minh công nghiệp do có sự thống trị của chủ nghĩa duy lý trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Qua đó, đề ra những giải pháp nhằm đưa con người thoát ra khỏi cảnh bị nô dịch tinh thần, đánh mất nhân cách và trách nhiệm cá nhân của mình. Tiến hành hiện đại hóa xã hội, chúng ta có thể vấp phải những vấn đề tương tự. Do vậy, nghiên cứu bài học được triết học hiện sinh nêu ra có ý nghĩa cảnh báo, đề phòng, và đây cũng chính là mục đích của bài viết này. * Quan niệm về đạo đức học nói chung và vấn đề trách nhiệm nói riêng là nội dung cơ bản của chủ nghĩa hiện sinh, một học thuyết triết học về con người và lẽ sống của con người. Tìm hiểu tư tưởng về trách nhiệm trong triết học hiện sinh giúp ta thấy được cách tiếp cận độc đáo, riêng biệt về việc tìm hiểu con người. Nó mở ra cho loài người một suy nghĩ mới về một vấn đề cũ. Chủ nghĩa hiện sinh nói chung, quan niệm đạo đức hiện sinh về trách nhiệm nói riêng đã gióng một hồi chuông cảnh báo về thân phận con người trong xã hội hiện đại, buộc * Đại học Quốc gia Hà Nội. chúng ta phải suy nghĩ lại những giá trị nhân văn, mà lâu nay, vì một lý do nào đó, chúng ta đã bỏ qua hoặc xem thường nó. Không những thế, tư tưởng về trách nhiệm còn đặt ra những giá trị mang nhiều ý nghĩa nhân sinh mà loài người cần phải suy ngẫm, như thiện, ác, lương tâm, tự do, ý nghĩa cuộc sống, quyền tự quyết định, tự lựa chọn, trách nhiệm đối với sự lựa chọn cuộc sống cá nhân của mỗi người, trách nhiệm của mỗi người khi sống trong thế giới văn minh hiện đại. Để hiểu và đánh giá đúng giá trị của tư tưởng về trách nhiệm trong triết học hiện sinh, chúng ta phải làm rõ
