Đất bazan được đánh giá là loại đất có nhiều ưu điểm nhất so với các loại đất khác của vùng Tây Nguyên, phân bố tập trung trên các cao nguyên Kon Plông, Kon Hà Nừng, Pleiku, Buôn Ma Thuột, M'Đrắk, Đắk Nông và cao nguyên Di Linh - Bảo Lộc. Phần lớn diện tích đất bazan ở Tây Nguyên đã được khai thác để trồng các cây công nghiệp dài ngày. | Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Các Khoa học Trái đất và Môi trường, Tập 33, Số 3 (2017) 67-78 Đánh giá chất lượng đất bazan dưới các loại hình sử dụng đất khác nhau khu vực Di Linh - Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Thị Thủy*, Lưu Thế Anh Viện Địa lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 18 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội, Việt Nam Nhận ngày 3 tháng 6 năm 2017 Chỉnh sửa ngày 31 tháng 7 năm 2017; Chấp nhận đăng ngày 22 tháng 9 năm 2017 Tóm tắt: Đất bazan được đánh giá là loại đất có nhiều ưu điểm nhất so với các loại đất khác của vùng Tây Nguyên, phân bố tập trung trên các cao nguyên Kon Plông, Kon Hà Nừng, Pleiku, Buôn Ma Thuột, M'Đrắk, Đắk Nông và cao nguyên Di Linh - Bảo Lộc. Phần lớn diện tích đất bazan ở Tây Nguyên đã được khai thác để trồng các cây công nghiệp dài ngày. Hiện nay, do tình trạng phá rừng ồ ạt để lấy đất trồng cây công nghiệp lâu năm ở khu vực Bảo Lộc - Di Linh trong một thời gian dài nên độ phì tự nhiên của đất bazan bị suy giảm mạnh. Các tính chất vật lý và hóa học của đất bazan dưới các loại hình sử dụng đất khác nhau đã giảm mạnh so với đất cùng loại phát sinh dưới rừng tự nhiên. Mức độ suy giảm chất hữu cơ tổng số của đất rừng trồng trung bình là 16%, đất rừng bị khai thác triệt để là 44%, đất trồng chè là 46%, đất trồng cà phê là 60% so với đất bazan dưới rừng tự nhiên. Dung tích hấp thụ cation (CEC), hàm lượng các chất dinh dưỡng tổng số và dễ tiêu dưới các loại hình sử dụng đất cũng giảm đáng kể so với đất dưới rừng tự nhiên. Trong các loại hình sử dụng đất được nghiên cứu, các tính chất vật lý và hóa học của đất bazan trồng cà phê có mức độ suy giảm lớn nhất so với các loại hình sử dụng đất khác. Chất hữu cơ và kali là các yếu tố dinh dưỡng hạn chế đối với đất bazan khu vực nghiên cứu đối với cây trồng, đặc biệt là đối với cây chè. Từ khóa: Đất bazan, chất lượng đất, CEC, Bảo Lộc - Di Dinh. 1. Mở đầu khai thác trồng các loại cây công nghiệp dài ngày, qua các chu kỳ độc canh dài ngày, các tính chất đất bị thay đổi, một số tính chất đất đã bị .
