Nghiên cứu tín ngưỡng, tôn giáo từ góc độ Nhân học Văn hóa - Xã hội

Bài viết Nghiên cứu tín ngưỡng, tôn giáo từ góc độ Nhân học Văn hóa - Xã hội trình bày về ngành Nhân học; Nhân học tôn giáo là một trong nhiều chuyên ngành của phân ngành Nhân học Văn hóa - Xã hội,. . | Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 3 - 2012 14 NGHI£N CøU TÝN NG¦ìNG, T¤N GI¸O Tõ GãC §é NH¢N HäC V¡N HãA - X· HéI Lª §øc H¹nh(*) h©n lo¹i häc lµ mét ngµnh häc lín thÓ tãm gän l¹i r»ng ®ã lµ ngµnh khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë nhiÒu n­íc vµ nguån gèc cña con ng­êi. Nh©n häc còng N nhÊt trong c¸c ngµnh häc khoa khu vùc trªn thÕ giíi nh­ NhËt B¶n, T©y ¢u hay B¾c Mü. Trªn b×nh diÖn thÕ giíi ngµnh nh©n häc ®· ph¸t triÓn m¹nh tõ thÕ kØ XIX, tuy nhiªn thuËt ng÷ nµy ®­îc biÕt ®Õn ë ViÖt Nam tõ kho¶ng thËp niªn 90 cña thÕ kØ XX. DÇn dÇn trong qu¸ tr×nh sö dông ng­êi ta l­îc gi¶n thuËt ng÷ nµy ®Ó b©y giê nhiÒu ng­êi chØ cßn gäi ng¾n gän lµ NH¢N HäC. häc (anthropology) quan t©m ®Õn viÖc lÝ gi¶i c¸c mèi quan hÖ ®a ph­¬ng gi÷a c¸c mÆt kh¸c nhau cña sù tån t¹i cña con ng­êi vµ th­êng th­êng c¸c nhµ nh©n häc ®iÒu tra nh÷ng mèi quan hÖ nµy b»ng c¸ch khëi ®Çu nghiªn cøu kÜ l­ìng ®êi sèng ®Þa ph­¬ng trong mét x· héi cô thÓ hay trong mét m«i tr­êng x· héi ®­îc m« t¶. V× vËy, cã thÓ nãi r»ng, Nh©n häc ®Æt ra nh÷ng c©u hái lín, trong khi cïng lóc ®ã nã thu VËy NH¢N HäC lµ g×? Nh©n häc nghiªn cøu vÒ lÞch sö, v¨n hãa vµ lµ mét ngµnh nghiªn cøu tæng hîp vÒ con ng­êi. Nh©n häc ®i s©u vµo viÖc gi¶i thÝch sù ®a d¹ng vÒ x· héi vµ v¨n hãa cña con ng­êi sinh tån trªn thÕ giíi, h¬n n÷a nã cßn bao gåm c¶ viÖc nhËn thøc vµ cè g¾ng t×m hiÓu nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c hÖ thèng x· héi, c¸c mèi quan hÖ cña con ng­êi. Nãi cô thÓ h¬n, Nh©n häc lÊy con ng­êi lµm ®èi t­îng nghiªn cøu, tøc lµ nghiªn cøu vÒ nguån gèc, sù ph¸t triÓn, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi, t«n gi¸o, ng«n ng÷, nghÖ thuËt vµ c¸c t¹o vËt cña con ng­êi. ChÝnh v× ph¹m vi nghiªn cøu cña Nh©n häc réng nh­ vËy, nªn ng­êi ta chØ cã ®­îc nhiÒu kiÕn thøc s©u s¾c tõ nh÷ng khu vùc nhá bÐ(1). Nh©n häc cã 4 ph©n ngµnh chÝnh bao gåm: Nh©n häc v¨n hãa - x· héi (Socio- Cultural Anthropology); Ng«n ng÷ häc (Linguistics); Kh¶o cæ häc (Archaeology); Nh©n häc h×nh thÓ (Physical Anthropology). Kho¶ng tõ nh÷ng .