Bài viết Chính sách cấm đạo của nhà Nguyễn và ảnh hưởng của nó tới xứ, họ đạo Công giáo trình bày về tổng quan văn bản liên quan đến chính sách cấm đạo của nhà Nguyễn; Các quan điểm nhận định về chính sách cấm đạo của nhà Nguyễn; Vài nét về đặc điểm và nội dung của chính sách cấm đạo,. bài viết. | Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 3 - 2012 40 CHÝNH S¸CH CÊM §¹O CñA NHµ NGUYÔN Vµ ¶NH H¦ëNG CñA Nã TíI Xø, Hä §¹O C¤NG GI¸O (PhÇn ®Çu) Ng« Quèc §«ng (*) 1. Tæng quan v¨n b¶n liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch cÊm ®¹o cña nhµ NguyÔn C¸c v¨n b¶n chóng t«i chän bao gåm: c¸c s¾c chØ, dô, ®iÒu lÖ vµ c¸c v¨n b¶n tiªu biÓu cña triÒu ®×nh nhµ NguyÔn cã liªn quan ®Õn viÖc cÊm ®¹o C«ng gi¸o (1) chñ yÕu ghi trong chÝnh sö triÒu NguyÔn lµ bé §¹i Nam Thùc Lôc tõ thêi Gia Long ®Õn thêi Tù §øc (1862)(2) , cô thÓ nh sau: 1. Díi thêi Gia Long: - §iÒu lÖ vÒ phong tôc tËp qu¸n (®iÒu lÖ h¬ng ®¶ng cho c¸c x· d©n ë B¾c Hµ). Mïa xu©n 1804, Gia Long n¨m thø 3(3). 2. Díi thêi Minh M¹ng: - ChØ thÞ tËp trung c¸c thõa sai vÒ HuÕ “gióp triÒu ®×nh dÞch thuËt” n¨m 1825. Minh M¹ng n¨m thø 6(4). - Dô cho bé H×nh vÒ vÊn ®Ò ®¹o Gia T« vÒ viÖc gi¶i quyÕt ®¹o Gia T«. Mïa ®«ng, th¸ng 11, Nh©m Th×n (d¬ng lÞch lµ 1833), Minh M¹ng n¨m thø 13 . (5) - Dô cho c¸c tíng qu©n cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò gi¸o d©n theo Lª V¨n Kh«i. Mïa thu, th¸ng 8, Minh M¹ng n¨m thø 14(6). - Dô cho néi c¸c vÒ C«ng gi¸o. Th¸ng 12, Minh M¹ng n¨m thø 14(7) . - Dô cho c¸c tæng ®èc, tuÇn phñ, bè chÝnh, ¸n s¸t 6 tØnh: Gia §Þnh, Biªn Hßa, VÜnh Long, §Þnh Têng, An Giang vµ Hµ Tiªn cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò C«ng gi¸o. Th¸ng 12, Minh M¹ng n¨m thø 14(8). - §iÒu lÖ r¨n d¹y gi¸o hãa cã nh¾c ®Õn C«ng gi¸o. Th¸ng 6, Minh M¹ng n¨m thø 15(9). - §iÒu lÖ cÊm tµ gi¸o T©y D¬ng (vua chuÈn y §iÒu lÖ do T¶ phã ®« ngù sö viÖn §« s¸t Phan B¸ §¹t d©ng). Mïa ®«ng, th¸ng 12, Minh M¹ng n¨m thø 16(10). - Dô vÒ b¾t ®¹o trëng. Mïa thu, Minh M¹ng n¨m thø 19(11). - Dô Bé H×nh vÒ vÊn ®Ò ngêi Gia T« ®· bá ®¹o xin tiÕp tôc theo ®¹o. Th¸ng 5, Minh M¹ng n¨m thø 20(12). - Dô (mËt) cho c¸c quan tõ Hµ TÜnh trë ra B¾c. Mïa h¹, Minh M¹ng n¨m thø 20(13). - Dô vÒ khuyªn d¹y gi¸o d©n. Mïa thu, Minh M¹ng n¨m thø 20(14). - Dô c¸c quan tr«ng coi an ninh cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò vÒ C«ng gi¸o. Th¸ng 3, Minh M¹ng n¨m thø 21(15). 3. Díi thêi ThiÖu TrÞ: - Dô .
