Tín ngưỡng thờ nữ thần ở Việt Nam từ góc nhìn "Bình đẳng giới"

Bài viết Tín ngưỡng thờ nữ thần ở Việt Nam từ góc nhìn "Bình đẳng giới" trình bày về nhiều loại hình tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam, yếu tố nổi trội thể hiện trên những chiều cạnh,. bài viết. | Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 8 - 2012 53 TÝN NG¦ìNG THê N÷ THÇN ë VIÖT NAM Tõ GãC NH×N “B×NH §¼NG GIíI” §ç Lan HiÒn(*) Phïng ThÞ An Na(**) rong nhiÒu thÕ kØ, ®êi sèng v¨n ®­êng c¸i, cét c¸i, ngãn c¸i, trèng c¸i, ViÖt Nam chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ bëi ý ng­ìng, t«n gi¸o cña ViÖt Nam, h×nh T hãa, x· héi, chÝnh trÞ, t­ t­ëng cña thøc hÖ Nho gi¸o, mét ý thøc hÖ mang ®Æc tr­ng phô quyÒn, träng nam khinh n÷. HiÖn nay, hÖ thèng nh÷ng nguyªn t¾c ®¹o ®øc, lu©n lÝ cña Nho gi¸o kh«ng cßn lµ chuÈn mùc buéc con ng­êi vµ x· héi ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ vµ noi theo n÷a, nh­ng mét sè hÖ gi¸ trÞ cña Nho gi¸o ®· ¨n s©u vµo nÕp sèng cña ng­êi d©n vµ thóng c¸i, . Cßn trong hÖ thèng tÝn ¶nh ng­êi phô n÷ ®· ®­îc ®­a lªn ®iÖn thê vµ xem hä nh­ mét lùc l­îng siªu nhiªn vµ lµm chñ thÕ giíi thÇn linh, h×nh thµnh mét thø tÝn ng­ìng thê N÷ thÇn, thê MÉu mµ trªn thÕ giíi ch­a cã quèc gia nµo cã ng­ìng/t«n gi¸o nµy. lo¹i h×nh tÝn Cïng víi ®ã cßn cã hÖ thèng tÝn vÉn ®­îc thõa nhËn mét c¸ch rÊt tù ng­ìng thê Tø Ph¸p - thê c¸c hiÖn t­îng gia tr­ëng, bÊt b×nh ®¼ng giíi, thÓ hiÖn V©n, Ph¸p Vò, Ph¸p L«i, Ph¸p §iÖn. TÝn nhiªn, rÊt tËp tôc, ®ã chÝnh lµ nÕp sèng ë th¸i ®é träng nam khinh n÷, héi chøng nam tr­ëng, n÷ phã, chÝnh phu, phô thª, chång chÝnh, vî tïy . Song, mét ®iÒu ®Æc biÖt lµ, nÕu nh­ ë c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, qu©n sù, ngo¹i giao , yÕu tè n÷ cã phÇn bÞ “coi nhÑ”, th× trong lÜnh vùc v¨n hãa, trong hÖ thèng t«n gi¸o, tÝn ng­ìng cña ng­êi ViÖt, yÕu tè n÷ xem ra l¹i cã phÇn “næi tréi”, thÓ hiÖn mét sù b×nh ®¼ng giíi râ rÖt. ThËm chÝ, c¸c nhµ nghiªn cøu v¨n hãa cßn cho r»ng, v¨n hãa cña ng­êi ViÖt thiªn vÒ ¢m tÝnh/MÉu tÝnh h¬n, thÓ hiÖn trong ng«n ng÷ : nh÷ng g× to, (1) lín, vÜ ®¹i ®Òu ®­îc gäi lµ c¸i : s«ng c¸i, thiªn nhiªn m©y, m­a, sÊm, chíp - Ph¸p ng­ìng Tø Ph¸p lµ sù hîp phèi gi÷a PhËt gi¸o vµ tÝn ng­ìng d©n gian ViÖt Nam, trong ®ã, ®èi t­îng ®­îc t«n thê vµ th¸nh hãa còng mang tÝnh n÷ (PhËt MÉu Man N­¬ng)(2) . Trong c¸c huyÒn tho¹i, truyÒn .