Bài viết Phật giáo tỉnh Nam Định qua khảo cứu Đại Nam nhất thống chí trình bày nội dung: Sự hình thành và phát triển rõ nét với hệ thống chùa tháp đa dạng; Đại Nam nhất thống chí cho biết về 9 ngôi chùa ở Nam Định,. Mời các bạn cùng xem chi tiết bài viết. | Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 11 - 2012 21 T«n gi¸o vµ d©n téc PHËT GI¸O TØNH NAM §ÞNH QUA KH¶O CøU §¹I NAM NHÊT THèNG CHÝ Vò ThÞ H¬ng(*) ïng víi c¸c trung t©m PhËt gi¸o cã s¸ch lín nhÊt vµ quan träng nhÊt vÒ ®Þa gi¸o ë MiÒn B¾c nh trung t©m PhËt s¸ch ghi l¹i, n¨m Kû DËu (n¨m 1849), vua C lÞch sö l©u ®êi, lµ c¸i n«i cña PhËt gi¸o Luy L©u (ThuËn Thµnh, B¾c Ninh), trung t©m PhËt gi¸o Th¨ng Long (Hµ Néi) th× Phñ Thiªn Trêng (Nam §Þnh) còng ®îc biÕt ®Õn võa víi vai trß lµ n¬i ph¸t tÝch cña triÒu ®¹i nhµ TrÇn võa lµ mét trong nh÷ng trung t©m PhËt gi¸o ®îc h×nh thµnh rÊt sím. “Thiªn Trêng Nam §Þnh lµ quª h¬ng vµ còng lµ n¬i ph¸t tÝch cña triÒu ®¹i TrÇn, mét triÒu ®¹i ®· ghi vµo lÞch sö d©n téc trang vµng chãi läi vÒ chiÕn c«ng hiÓn h¸ch chèng x©m lîc Nguyªn - M«ng thÕ kØ XIII, mét triÒu ®¹i lµm vÎ vang vµ phong phó nÒn v¨n hãa d©n téc. Thiªn Trêng - Nam §Þnh còng lµ c¸i n«i cña PhËt gi¸o” . (1) Cã thÓ nãi r»ng, PhËt gi¸o Nam §Þnh cã lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn râ nÐt víi hÖ thèng chïa th¸p kh¸ ®a d¹ng, phong phó vµ cæ kÝnh ®îc ph¶n ¸nh qua nhiÒu nguån sö liÖu nh: ThiÒn UyÓn tËp anh, §¹i ViÖt Sö ký Toµn th, vµ ®Æc biÖt lµ §¹i Nam NhÊt Thèng chÝ. §¹i Nam NhÊt Thèng chÝ lµ bé s¸ch d ®Þa chÝ ViÖt Nam, viÕt b»ng ch÷ H¸n do Quèc sö qu¸n triÒu NguyÔn biªn so¹n thêi vua Tù §øc. Cã thÓ coi ®©y lµ bé chÝ ViÖt Nam thêi phong kiÕn(2). Theo sö Tù §øc ®· cã ý ®Þnh biªn so¹n §¹i Nam NhÊt Thèng chÝ theo kiÕn nghÞ cña Bïi Quü(3). Song m·i ®Õn n¨m Êt Söu (n¨m 1865)(4), Quèc sö qu¸n triÒu NguyÔn míi tæ chøc biªn so¹n dùa trªn bé s¸ch §¹i Nam NhÊt Thèng d ®å (th¶o xong n¨m T©n DËu, 1861); dù ®Þnh hoµn thµnh sím nhng m·i ®Õn n¨m 1882, bé §¹i Nam NhÊt Thèng chÝ míi hoµn thµnh. Tuy nhiªn, ®Õn khi d©ng lªn vua Tù §øc vµ xin phÐp kh¾c in th× vua b¾t söa l¹i vµ lµm thªm tËp “Bæ biªn”. N¨m 1883, vua Tù §øc mÊt. Sau ®ã, trong triÒu liªn tiÕp x¶y ra nhiÒu viÖc bÊt æn, vµ tiÕp theo lµ trËn Kinh thµnh HuÕ n¨m 1885 khiÕn b¶n th¶o cha kÞp d©ng lªn lÇn n÷a