Bài viết nghiên cứu hiệu ứng của chế phẩm oligochitosan chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ lên sự tăng trưởng sinh khối của tảo Spirulina platensis nhằm phát triển ứng dụng loại hoạt chất tăng trưởng hữu cơ có nguồn gốc tự nhiên oligochitosan phục vụ công nghệ nuôi trồng an toàn loại tảo vốn giàu tiềm năng và giá trị cao này. | Tạp chí Công nghệ Sinh học 14(3): 435-440, 2016 NGHIÊN CỨU HIỆU ỨNG SINH HỌC CỦA OLIGOCHITOSAN CHẾ TẠO BẰNG PHƯƠNG PHÁP CHIẾU XẠ γ-CO-60 TRÊN TẢO SPIRULINA PLATENSIS Lê Quang Luân, Dương Hoa Xô Trung tâm Công nghệ Sinh học Thành phố Hồ Chí Minh Ngày nhận bài: Ngày nhận đăng: TÓM TẮT Chitosan có khối lượng phân tử (Mw) ban đầu là khoảng 193 kDa và độ deacetyl khoảng 80% ở dạng bột khô đã được sử dụng cho chiếu xạ bằng tia gamma Co-60 để cắt mạch. Kết quả xác định bằng phương pháp sắc ký gel thấm qua cho thấy chế phẩm oligochitosan có Mw từ 3,7 đến 28,9 kDa đã được chế tạo thành công ở các liều xạ từ 300 đến 2000 kGy. Chế phẩm oligochitosan sau khi chế tạo được bổ sung vào môi trường nuôi cấy tảo Spilurina platensis để khảo sát hiệu ứng sinh học. Kết quả nghiên cứu cho thấy tất cả các mẫu chitosan cắt mạch xạ đều thúc đẩy sự tăng trưởng sinh khối tươi và sinh khối khô của tảo S. platensis sau 7 ngày bổ sung. Chế phẩm oligochitosan có Mw ~ 15,4 kDa chế tạo ở liều xạ 500 kGy đã có hiệu ứng tăng trưởng tốt nhất ở tảo và nồng độ bổ sung tối ưu của chế phẩm này vào môi trường nuôi cũng đã được xác định là 100 ppm. Ngoài ra, việc bổ sung 100 ppm oligochitosan có Mw ~ 15,4 kDa không những đã có tác dụng thúc đẩy gia tăng 49,5% sinh khối tươi và 59,1% sinh khối khô sau 7 ngày nuôi mà còn làm gia tăng các chỉ tiêu chất lượng dinh dưỡng của tảo thành phẩm bao gồm hàm lượng chất khô, protein, carbohydrate và lipid lên tương ứng là 7,0; 23,3; 27,3; và 37,5%. Có thể thấy rằng chế phẩm oligochitosan có nguồn gốc hữu cơ từ tự nhiên chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ tia gamma Co-60 hứa hẹn là sản phẩm kích thích tăng trưởng tảo có tiềm năng ứng dụng cao, rất an toàn và hiệu quả cho mục đích sản xuất sinh khối tảo S. platensis. Từ khóa: Chiếu xạ, chitosan, oligochitosan, Spirulina platensis, tia γ MỞ ĐẦU Chitosan có khối lượng phân tử thấp là một hoạt chất có nguồn gốc tự nhiên đã được chứng minh không những có tác dụng gia tăng hoạt tính kháng bệnh đối với cây
