Bài viết trình bày các kết quả nghiên cứu về hai họ gen LEA có liên quan đến sự phát triển của hạt ở cây đậu tương. Trong đó, số lượng gen, các đặc trưng của gen, kết quả phân tích cây di truyền và sự biểu hiện của các gen trong mỗi họ sẽ được giới thiệu. Kết quả nghiên cứu này bổ sung những hiểu biết còn thiếu về hai họ LEA ở cây họ đậu cũng như ở thực vật nói chung. | TAPđiểm CHIvà SINH HOC 2015, Đặc sự biểu hiện của 37(2): hai họ184-191 protein DOI: ĐẶC ĐIỂM VÀ SỰ BIỂU HIỆN CỦA HAI HỌ PROTEIN LATE EMBRYOGENESIS ABUNDANT (LEA) Ở ĐẬU TƯƠNG (Glycine max) Cao Phi Bằng Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ, TÓM TẮT: Các protein Late Embryogenesis Abundant (LEA) có mặt với số lượng lớn trong phôi và giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển phôi. Nhiều họ LEA được cho là giữ vai trò quan trọng đối với tính chịu một số stress vô sinh ở thực vật. LEA5 và protein hạt chín (Seed Maturation Protein, SMP) là hai họ của siêu họ LEA theo cách phân loại hiện nay. Trong nghiên cứu này, chúng tôi xác định được năm gen mã hóa cho mỗi họ LEA5 và SMP trong hệ gen của cây đậu tương (Glycine max). Đối với các LEA5 của cây đậu tương, nhìn chung mỗi gen có một intron, ngoại trừ GmLEA5-3, gen này không được chú giải trong hệ gen và không có intron. Các protein suy diễn có kích thước nhỏ, có tính axit yếu, ưa nước mạnh. Các gen SMP có một hoặc nhiều intron. Protein suy diễn có tính axit yếu, ái lực với nước yếu. Tất cả các gen LEA5 và SMP không biểu hiện ở các mô sinh dưỡng của cây đậu tương nhưng biểu hiện đặc hiệu ở hạt. Cường độ biểu hiện tăng dần theo sự phát triển của hạt, mạnh nhất ở thời điểm 42 ngày sau thụ phấn. Sự biểu hiện đặc hiệu mô của các gen này gợi ý về vai trò quan trọng của chúng đối với sự phát triển của hạt đậu tương. Lần đầu tiên, các đặc điểm và sự biểu hiện của các LEA5 và các SMP của cây đậu tương được báo cáo trong công trình này, mở đường cho các nghiên cứu chức năng của các gen của hai họ này ở các loài cây họ đậu. Từ khóa: Biểu hiện gen, cây di truyền, đặc điểm của gen, đậu tương, LEA5, SMP. MỞ ĐẦU Các điều kiện cực hạn có tác động lên sinh trưởng, phát triển và sản lượng của thực vật. Đồng thời, thực vật cũng phát triển nhiều đáp ứng thích nghi với điều kiện môi trường [4]. Các stress vô sinh như hạn, mặn, áp suất thẩm thấu, lạnh và băng giá dẫn đến sự tích lũy .
