Trong bài viết này, chúng tôi đã tìm được 121 protein giàu Met (AtMRP) từ cơ sở dữ liệu genome của cây Arabidopsis thaliana, trong đó, khoảng 50% số gen là chưa được xác định chức năng. Dựa trên các nghiên cứu trước đây về biểu hiện của gen trong điều kiện bất lợi, chúng tôi đã xác định được 23 và 16 gen AtMRP có mức độ phiên mã tăng và giảm tương ứng trong điều kiện hạn, 11 và 17 gen có mức biểu hiện tăng và giảm khi xử lý mặn. | TAPtích CHI HOC 2015,giàu 37(4): 487-495 Phân genSINH mã hóa protein methionine DOI: PHÂN TÍCH GEN MÃ HÓA PROTEIN GIÀU METHIONINE TRÊN CÂY Arabidopsis thaliana TRONG ĐIỀU KIỆN BẤT LỢI Chu Đức Hà1, Lê Thị Ngọc Quỳnh1,2, Phạm Thị Lý Thu1, Nguyễn Quang Huy2, Lê Tiến Dũng1* 1 Viện Di truyền Nông nghiệp, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam *research@ 2 Khoa Sinh học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, ĐHQG Hà Nội TÓM TẮT: Methionine (Met) có vai trò quan trọng trong tế bào thực vật. Sự ôxi hóa Met trên phân tử protein gây ra bởi gốc oxy hóa tự do có thể gây rối loạn quá trình trao đổi chất, dẫn truyền tín hiệu, làm suy yếu hoặc gây chết tế bào. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã tìm được 121 protein giàu Met (AtMRP) từ cơ sở dữ liệu genome của cây Arabidopsis thaliana, trong đó, khoảng 50% số gen là chưa được xác định chức năng. Dựa trên các nghiên cứu trước đây về biểu hiện của gen trong điều kiện bất lợi, chúng tôi đã xác định được 23 và 16 gen AtMRP có mức độ phiên mã tăng và giảm tương ứng trong điều kiện hạn, 11 và 17 gen có mức biểu hiện tăng và giảm khi xử lý mặn. Trong số các gen này, có 10 đáp ứng gen phiên mã với cả hạn và mặn. Gen AT4G33467 đáp ứng mạnh nhất và có độ biểu hiện trong điều kiện hạn cao gấp 337,5 lần so với ở điều kiện thường. Gen bị kìm hãm phiên mã mạnh nhất là AT3G55240, giảm tương ứng 60,3 và 26,9 lần khi xử lý hạn và mặn. Cây Arabidopsis RBC1 siêu biểu hiện gen AT3G55240 mẫn cảm hơn so với cây kiểu dại trong điều kiện mặn (NaCl 175 mM). Đây là những bằng chứng đầu tiên và quan trọng về vai trò của gen mã hóa MRP trong đáp ứng với điều kiện bất lợi ở thực vật, mở ra hướng nghiên cứu ứng dụng các gen này trong chọn tạo giống bằng công nghệ sinh học. Từ khóa: Arabidopsis thaliana, độ mặn, khô hạn, methionine, protein giàu methionine. MỞ ĐẦU Thực vật là nguồn cung cấp protein chủ yếu cho toàn bộ sinh giới. Protein thực vật được cấu thành từ hơn 20 loại axit amin, trong đó quan trọng nhất là một số
