Trong nghiên cứu này, chúng tôi tách chiết các hợp chất phân tử lượng nhỏ (chất thứ cấp) và polysaccharide từ quả thể nấm hương, đồng thời nghiên cứu hoạt tính ức chế tế bào ung thư của các chất này. | TẠP CHÍ SINH HỌC 2013, 35(4): 445-453 ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA POLYSACCHARIDE VÀ CÁC HỢP CHẤT TÁCH CHIẾT TỪ NẤM HƯƠNG (Lentinus edodes) Trần Thị Hồng Hà, Lưu Văn Chính, Lê Hữu Cường, Trần Thị Như Hằng, Đỗ Hữu Nghị, Trương Ngọc Hùng, Nguyễn Thị Nga, Lê Mai Hương* Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam, *lehuong00@ TÓM TẮT: Hai mẫu polysaccharides (Poly1 và Poly2) và 3 hợp chất (galactiol, ergosterol và ergosterol peroxide) đã được tách chiết từ quả thể nấm hương. Mẫu Poly1 và hợp chất ergosterol peroxide (NH-3) biểu hiện hoạt tính gây độc với cả 2 dòng tế bào ung thư gan (Hepatocellular carcinoma Hep-G2) và ung thư mô liên kết (Rhabdomyosarcoma-RD) với giá trị IC50 tương ứng là 29,62 và 34,24; 3,84 và 7,61 g/mL. Poly1 và hợp chất NH-3 làm mật độ hình thành khối u tế bào Hep-G2 giảm 54,09 và 58,33% so với đối chứng và giảm kích thước của khối u xuống 35,36 và 55,18 % so với đối chứng. Từ khóa: Lentinus edodes, chống ô xi hóa, gây độc tế bào, nấm hương, polysaccharides. MỞ ĐẦU Nấm hương (Lentinus edodes), hay còn có những tên khác: đông cô, hương cô, Shiitake, Shing ku thuộc họ Tricholomataceae, bộ Agaricales, lớp phụ Hymenomycetidae, lớp Holobasidiomycetes, ngành phụ Basidiomycotina, ngành Eumycota, giới Nấm [22]. Trên thế giới, nấm hương được sử dụng rộng rãi làm thực phẩm, dược liệu và chúng có thị phần lớn thứ hai trong số nhiều loại nấm. Các hoạt chất trong nấm hương làm tăng cường các chức năng của hệ thống miễn dịch và được sử dụng cho bệnh nhân mắc các bệnh về suy giảm miễn dịch (nhiễm virus, ung thư), dị ứng, nhiễm vi sinh vật gây bệnh [1, 2, 4, 20]. Ngoài ra, nấm còn có tác dụng làm giảm cholesterol, chữa cao huyết áp, tiểu đường và nâng cao hoạt động của gan [1, 3, 9, 14, 22, 23]. Các sản phẩm nổi tiếng từ nấm hương như Lentinan (β 1,3/1,6 glucan từ quả thể), LEM (từ sợi nấm) được dùng điều trị bệnh ung thư [20], đặc biệt LEM có hiệu lực cao trong điều trị bệnh AIDS [22]. Nấm hương giàu các chất như selenium,
