Bài viết Kitô giáo với vấn đề xung đột và hội nhập văn hóa (Bước đầu tìm hiểu và so sánh trường hợp Công giáo và Tin Lành tại Việt Nam) trình bày nội dung: Xung đột và hội nhập với văn hóa Việt Nam nhìn từ công giáo ở Việt Nam; Xung đột và hội nhập với văn hóa Việt Nam nhìn từ Tin Lành ở Việt Nam; Một vài nhận xét, . | Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 1 - 2013 10 T«n gi¸o vµ d©n téc KIT¤ GI¸O VíI VÊN §Ò XUNG §éT Vµ HéI NHËP V¡N HãA: (B¦íC §ÇU T×M HIÓU Vµ SO S¸NH TR¦êNG HîP C¤NG GI¸O Vµ TIN LµNH T¹I VIÖT NAM) NguyÔn Hång D−¬ng(*) §ÆT VÊN §Ò 1. Víi tÝn ®å C«ng gi¸o vµ tÝn ®å Tin Lµnh ë ViÖt Nam, côm tõ Kit« gi¸o võa gÇn gòi võa xa l¹ ®èi víi hä. GÇn gòi bëi v× tÝn ®å C«ng gi¸o ViÖt Nam gäi hä lµ Kit« h÷u, cßn tÝn ®å Tin Lµnh tù nhËn m×nh lµ C¬ ®èc nh©n (sù thùc th× C¬ ®èc nh©n còng lµ Kit« h÷u, ch¼ng qua chØ lµ do c¸ch dÞch mµ th«i). Nh− vËy tÝn ®å cña hai t«n gi¸o nµy ®Òu thuéc vÒ mét gèc, ®ã lµ Kit« gi¸o. Nãi lµ nh− vËy, nh−ng khi ®−îc hái theo t«n gi¸o nµo hä sÏ tr¶ lêi hoÆc theo C«ng gi¸o, hoÆc theo Tin Lµnh. VËy lµ Kit« gi¸o bçng trë nªn xa l¹ víi hä. Tuy nhiªn vÒ ph−¬ng diÖn lÞch sö, C«ng gi¸o, Tin Lµnh, ChÝnh Thèng gi¸o, Anh gi¸o ®Òu thuéc vÒ Kit« gi¸o. C¸c t«n gi¸o nµy cã nguån gèc tõ Kit« gi¸o råi tr¶i thêi gian cã sù t¸ch ra lËp thµnh nh÷ng t«n gi¸o riªng. Trong bµi viÕt nµy chóng t«i chØ bµn ®Õn hai t«n gi¸o ®ã lµ C«ng gi¸o vµ Tin Lµnh. 2. C«ng gi¸o truyÒn vµo ViÖt Nam vµ cã chç ®øng b¾t ®Çu tõ n¨m 1615 víi sù cã mÆt cña gi¸o sÜ Buz«mi ë Héi An (thuéc tØnh Qu¶ng Nam ngµy nay). Tin Lµnh truyÒn vµo ViÖt Nam n¨m 1911 t¹i §µ N½ng (thµnh phè §µ N½ng b©y giê). So víi Tin Lµnh, C«ng gi¸o cã mÆt tr−íc 3 thÕ kØ. Nh−ng so víi c¸c t«n gi¸o truyÒn thèng ë ViÖt Nam, C«ng gi¸o cã mÆt muén h¬n 16 thÕ kØ, cßn Tin Lµnh lµ 19 thÕ kØ. C«ng gi¸o vµ Tin Lµnh ®Òu lµ t«n gi¸o ®éc thÇn. Cã mét sù trïng lÆp, c¶ hai t«n gi¸o ®Òu “®æ bé” vµo MiÒn Trung ViÖt Nam. §iÒu nµy dÔ hiÓu v× c¸c nhµ truyÒn gi¸o buæi ®Çu ®Õn ViÖt Nam ®Òu b»ng ®−êng biÓn. Héi An vµ §µ N½ng ®Òu lµ nh÷ng th−¬ng c¶ng lín cña ViÖt Nam ë MiÒn Trung vµo thêi ®iÓm c¸c gi¸o sÜ ®Æt ch©n ®Õn. C«ng gi¸o ®−îc truyÒn vµo ViÖt Nam tõ mét sè n−íc T©y ¢u (Italia, Ph¸p, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha). Tin Lµnh truyÒn vµo ViÖt Nam tõ B¾c Mü. Do lµ t«n gi¸o ®éc thÇn, nªn c¸c t«n gi¸o nµy ®Òu xa l¹ víi v¨n hãa, tÝn ng−ìng, t«n gi¸o truyÒn thèng ViÖt .
