Bài viết Nghi thức cúng ông bà tổ tiên của tín đồ theo đạo tứ ân Hiếu Nghĩa ở huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang trình bày: giới thiệu về những lễ cúng chính, mà tín đồ dành cho ông bà tổ tiên diễn ra trong một năm; Tiếp theo là phân tích so sánh và nêu ra những biến đổi trong nghi thức của các lễ cúng giữa trước kia và hiện nay và tìm ra nguyên nhân của sự biến đổi và xu hướng biến đổi,. . | Nghiên cứ u Tôn giáo. Số 12 - 2015 107 NGUYỄN PHONG VŨ* NGHI THỨC CÚNG ÔNG BÀ TỔ TIÊN CỦA TÍN ĐỒ THEO ĐẠO TỨ ÂN HIẾU NGHĨA Ở HUYỆN TRI TÔN, TỈNH AN GIANG Tóm tắt: Nghi thức cúng ông bà tổ tiên của cộng đồng tín đồ Tứ Ân Hiếu Nghĩa ở Tri Tôn, An Giang là một trong những nét đặc sắc trong đời sống tôn giáo của tín đồ. Trong năm, tín đồ Tứ Ân Hiếu Nghĩa tiến hành ba lễ cúng chính, được xem là long trọng và phổ biến nhất, dành cho ông bà tổ tiên của mình, gồm cúng Chánh đán, cúng Đoan ngũ và cúng Đối kỵ. Nó thể hiện “tinh thần” của tôn giáo này là “hiếu nghĩa”. Với đức tin sâu sắc về mối đạo, tín đồ Tứ Ân Hiếu Nghĩa luôn gìn giữ và duy trì nét đẹp này, dẫu rằng hiện nay dưới tác động các yếu tố thời đại, chúng đã và đang có những biến đổi nhất định. Bài viết này, trước hết, giới thiệu về những lễ cúng chính, mà tín đồ dành cho ông bà tổ tiên diễn ra trong một năm; tiếp theo là phân tích so sánh và nêu ra những biến đổi trong nghi thức của các lễ cúng giữa trước kia và hiện nay; và tìm ra nguyên nhân của sự biến đổi và xu hướng biến đổi. Từ khóa: Lễ cúng, ông bà tổ tiên, Chánh đán, Đoan ngũ, Đối kỵ, Tứ Ân Hiếu Nghĩa. 1. Dẫn nhập Thờ cúng tổ tiên (mà dân gian thường gọi là đạo ông bà) là một nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam. Người Việt Nam luôn dành phần trang trọng nhất trong ngôi nhà của mình để làm gian thờ cúng. Ngưỡng vọng các bậc tiền bối - người dựng làng, lập ấp; ghi nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục, và duy trì nòi giống, phù hợp với đạo lý “uống nước nhớ nguồn” tồn tại hàng nghìn năm qua. Đối với tín đồ Tứ Ân Hiếu Nghĩa cư trú trên địa bàn huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang, đạo lý ấy càng được đề cao và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của cộng đồng. Họ xem đó là một trong Tứ đại trọng ân1 mà mỗi tín đồ theo đạo phải ghi nhớ và thực hiện. Việc hiếu * Giảng viên, Trường Đại học An Giang. 108 Nghiên cứ u Tôn giáo. Số 12 - 2015 nghĩa không chỉ thực hiện đối với ông bà cha mẹ khi còn tại thế mà .
