Bài viết Những đóng góp của tin lành thời kỳ đầu du nhập vào Trung Quốc và Việt Nam, phân tích những nguyên nhân chính dẫn đến sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng đến xã hội của Tin Lành tại Trung Quốc và Việt Nam,. . | Nghiên cứu Tôn giáo. Số 6 - 2015 97 VŨ THỊ THU HÀ* NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA TIN LÀNH THỜI KỲ ĐẦU DU NHẬP VÀO TRUNG QUỐC VÀ VIỆT NAM Tóm tắt: Trên cở sở so sánh những đóng góp của Tin Lành ở Việt Nam và Trung Quốc trong thời kỳ đầu truyền giáo thông qua các lĩnh vực giáo dục, y tế, thông tin, báo chí, xuất bản, từ thiện xã hội và thúc đẩy giao lưu văn hóa Đông - Tây, ., bài viết phân tích những nguyên nhân chính dẫn đến sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng đến xã hội của Tin Lành tại Trung Quốc và Việt Nam. Từ khóa: Đóng góp, Tin Lành, Trung Quốc,Việt Nam, xã hội. Trung Quốc là một trong những con đường Tin Lành đi qua khi truyền giáo vào Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình truyền giáo Tin Lành vào hai nước có những khác biệt nhất định dẫn đến mức độ ảnh hưởng của nó đến xã hội hai nước rất khác nhau. Trong khi Tin Lành không tạo được sự ảnh hưởng lớn đối với xã hội tại Việt Nam thì ở Trung Quốc, nó đã làm thay đổi bộ mặt của các ngành giáo dục, y tế, báo chí truyền thông và quan niệm về an sinh xã hội, góp phần to lớn thúc đẩy sự phát triển văn hóa xã hội Trung Quốc thời kỳ cận đại. 1. Những đóng góp trong lĩnh vực giáo dục Hoạt động chủ yếu nhất nằm ngoài phạm vi hoạt động tôn giáo mà các đoàn truyền giáo Tin Lành Phương Tây tiến hành trên đất Trung Quốc là xây dựng các cơ sở giáo dục đào tạo. Đây cũng là hoạt động truyền bá văn hóa quan trọng nhất, gây ảnh hưởng sâu rộng nhất đối với xã hội Trung Quốc. Trong cuốn Tôn chỉ của giáo dục Kitô giáo có đoạn: “Giáo dục Kitô giáo chính là Kitô giáo hóa Trung Quốc, mục đích lớn nhất là biến Trung Quốc thành một dân tộc theo Kitô giáo”1. Xuất phát từ mục đích này, các nước Âu - Mỹ sau khi nhận được các khoản bồi thường chiến tranh trong thời kỳ Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn nổi dậy đều đổ vào xây dựng các cơ sở giáo dục đào tạo trực thuộc Hội Thánh Tin Lành. Nền giáo dục của Tin Lành phát triển đã khơi nguồn cho nền giáo dục hiện đại của Trung Quốc. Học đường kiểu Phương Tây đầu tiên ở Trung Quốc chính là trường học của Hội Thánh Tin
