Bài viết Mối quan hệ giữa diễn ngôn và quyền lực trình bày: Hệ thống chức vị là khía cạnh khảo sát quan trọng khi nghiên cứu về cộng đồng tôn giáo, hệ thống này thường được xem là minh nhiên và hiển nhiên do được thiết lập từ nền tảng triết lý tôn giáo,. . | TAÏP CHÍ KHOA HOÏC XAÕ HOÄI SOÁ 12(184)-2013 68 MỐI QUAN HỆ GIỮA DIỄN NGÔN VÀ QUYỀN LỰC (Nghiên cứu trường hợp cộng đồng Phật giáo hệ phái Khất sĩ ở tịnh xá Ngọc Vân, tỉnh Trà Vinh) TRẦN KHÁNH HƯNG TÓM TẮT Hệ thống chức vị là khía cạnh khảo sát quan trọng khi nghiên cứu về cộng đồng tôn giáo. Hệ thống này thường được xem là minh nhiên và hiển nhiên do được thiết lập từ nền tảng triết lý tôn giáo. Thông qua trường hợp cộng đồng tịnh xá Ngọc Vân, thuộc Phật giáo hệ phái Khất sĩ ở tỉnh Trà Vinh, bài viết đưa ra ý tưởng rằng sự tồn tại của hệ thống chức vị còn phụ thuộc vào những chiều kích ngầm ẩn khác vốn cũng xuất phát từ nền tảng triết lý tôn giáo, mà ở đây là bài Kinh Sáu Sáu. Bằng việc khảo sát giới hạn những chiều kích có ý nghĩa với cộng đồng nơi đây, gồm việc giữ giới luật, thực hành thiền định, học và giảng pháp, bài viết cho rằng hệ thống chức vị là sự kết tinh của các quan hệ quyền lực trong những chiều kích ấy. Và suy đến cùng, hệ thống này cũng chỉ là một trong nhiều chiều kích quan trọng của tổ chức cộng đồng tịnh xá. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Cô Như Đắc là cư sĩ kỳ cựu của cộng đồng tịnh xá Ngọc Vân, một tịnh xá Phật giáo thuộc hệ phái Khất sĩ(1) ở tỉnh Trà Vinh. Trong dịp được cha dẫn vào tịnh xá lúc nhỏ, cô gặp sư trụ trì Thích Giác Khang. Trần Khánh Hưng. Trung tâm Nghiên cứu Tôn giáo. Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ. Ngài hỏi cô: Đi đến đây bằng gì? - Dạ bằng xe đạp. - Xe đạp có thể tự đi sao? Cô nghĩ ngợi: Dạ đi đến đây bằng chân. - Thây ma (xác chết) có chân sao không đi được? Cô không thể trả lời. Sư cười và nói: - Đi bằng cái ý, bằng linh hồn. Mà linh hồn là cái gì? Nó ở đâu? Nó bao lớn? Cô Như Đắc vẫn im lặng. - Muốn biết nó thế nào thì hằng tuần kêu cha chở vào đây học pháp sẽ biết(2). Từ đó cô Như Đắc vào tịnh xá thường xuyên hơn để học giáo pháp mà căn bản là bài Kinh Sáu Sáu, rồi cô quy y. Hiện cô được xem là “gạo cội” hay cư sĩ “cốt cán” của tịnh xá. Cô Như Đắc thường chỉ dẫn bài Kinh Sáu Sáu lại cho những cư sĩ khác, kể cả những người lớn tuổi
